فارسی هفتم ستایش

یاد تو

ای نام تو بهترین سرآغاز

بی نام تو نامه کی کنم باز ؟

قافیه : سرآغاز ، باز

ردیف : -

تعداد جمله :

1 – ای ( پروردگار )

2 – نام تو بهترین سرآغاز ( است )

3 - کی بی نام تو نامه باز کنم

آرایه ی ادبی :

تکرار نام ، تو

مراعات نظیر : سرآغاز ، نامه

واج آرایی صامت « م » و « ن »

جناس نام ، نامه

فارسی ساده و روان : پروردگارا نام تو بهترین نام برای

شروع کارهاست ؛ بدون گفتن نامت هیچ کاری را آغاز

نمی کنم .

نکته :

پرسش انکاری در بیت استفاده شده است .

ای ، حرف نداست و منادا ( پروردگار ) حذف شده است .

ای یاد تو مونس روانم

جز نام تو نیست بر زبانم

قافیه : روانم ، زبانم

ردیف : -

تعداد جمله :

 1 - ای ( پروردگار )

2 - یاد تو مونس روانم ( است )

3 - جز نام تو بر زبانم نیست

آرایه ی ادبی :

تشبیه : یاد پروردگار به مونس و همدم تشبیه شده است .

تشخیص : مونس روان ، مونس و همدم داشتن به روان

نسبت داده شده است .

تکرار تو

واج آرایی صامت « ن »

فارسی ساده و روان :

پروردگارا یاد تو همدم جان و روح من است . تنها نام تو

را بر زبان دارم .

نکته :

ای ، حرف نداست و منادا ( پروردگار ) حذف شده است .

ای کارگشای هر چه هستند

نام تو کلید هرچه بستند

قافیه : هستند ، بستند

ردیف :  -

تعداد جمله :

1 - ای کارگشای هر چه هستند

2 - نام تو کلید هرچه ( هست )

3- ( که ) بستند

آرایه ی ادبی :

تشبیه نام تو به کلید

تکرار هرچه

جناس : هستند ، بستند

فارسی ساده و روان : پروردگارا ، مشکلات همه را

برطرف می کنی . نام تو مانند کلیدی برای درهای بسته

است .

نکته :

ای ( حرف ندا ) + کارگشا ( منادا )

ای هست کن اساس هستی

کوته ز درت درازدستی

قافیه : هستی ، درازدستی

ردیف :  -

تعداد جمله :

1 - ای هست کن اساس هستی

2 - درازدستی ز درت کوته ( است )

آرایه ی ادبی :

واج آرایی صامت « س » و « ت »

اشتقاق هست کن ، هستی

جناس هستی ، دستی

فارسی ساده و روان :

پروردگارا ، تمام جهان را آفریده ای و در درگاهت کسی

جز خودت بر همه چیز مسلط نیست .

نکته :

کوته ، مخفف کوتاه

هست کن ، مخفف هست کننده

ای ( حرف ندا ) + هست کن ( منادا )

هم قصه ی نانموده دانی

هم نامه ی نانوشته خوانی

قافیه : دانی ، خوانی

ردیف :  -

تعداد جمله :

1 - هم قصه ی نانموده دانی

2 - هم نامه ی نانوشته خوانی

آرایه ی ادبی :

تکرار هم

واج آرایی مصوت « ـــِــ »

فارسی ساده و روان :

ماجراهایی را که هنوز اتفاق نیفتاده ، می دانی و از

سرگذشت همه آگاهی .

هم تو به عنایت الهی

آنجا قدمم رسان که خواهی

قافیه : الهی ، خواهی

ردیف :  -

تعداد جمله :

1 - هم تو به عنایت الهی قدمم آنجا رسان

2 -  که خواهی

آرایه ی ادبی :

واج آرایی « ـــِــ »

رساندن قدم ، کنایه از هدایت کردن

جناس  به ، که

فارسی ساده و روان :

با لطف و توجه خدایی ات مرا به هر سویی که می خواهی ،

راهنمایی کن .

از ظلمت خود رهایی ام ده

با نور خود آشنایی ام ده

قافیه : رهایی ام ، آشنایی ام

ردیف : ده

تعداد جمله :

1 - از ظلمت خود رهایی ام ده

2 - با نور خود آشنایی ام ده

آرایه ی ادبی :

جناس : خود ،

        در مصراع اول منظور انسان است و در مصراع دوم پروردگار است . 

تضاد ظلمت و نور

فارسی ساده و روان :

مرا از تاریکی های خودپرستی رها کن و به سوی نور

وجود خودت ، هدایتم کن .

نکته :

منظور از « خود » در مصراع اول ، انسان است و در

مصراع دوم پروردگار .

نثر خواجه عبدا... انصاری :

الهی دلی ده که در کار تو جان بازیم ؛ جانی ده که کار آن

جهان سازیم .

آرایه ی ادبی :

تکرار : ده ، که ، جان ، کار

جان باختن : کنایه از کشته شدن

جناس : جان ، جهان

          جان ، آن

سجع : بازیم ، سازیم

پروردگارا ، به ما شجاعت بده که جان خود را فدای راهت

کنیم ؛ و توان بده تا برای آخرت خود ، توشه ای فراهم

کنیم .

دانایی ده که از راه نیفتیم ؛ بینایی ده تا در چاه نیفتیم .

آرایه ی ادبی :

تکرار : ده ، نیفتیم

جناس : راه ، چاه

از راه افتادن : کنایه از گمراه شدن

در چاه افتادن : کنایه از گرفتاری

ما را انسان دانایی کن که گمراه نشویم ؛ آگاهمان کن تا

گرفتار گناه نشویم .

دست گیر که دست آویز نداریم .

آرایه ی ادبی :

دست گرفتن : کنایه از کمک کردن

دست آویز : کنایه از کمک ، یاور

کمکمان کن زیرا یاریگری نداریم .

توفیق ده تا در دین استوار شویم .

ما را یاری کن تا ایمان محکمی داشته باشیم .

نگاه دار تا پریشان نشویم .

آرایه ی ادبی :

نگاه داشتن : کنایه از مراقبت ، حفاظت

مراقبمان باش تا آشفته و پریشان نشویم .

تعداد جمله‌ها :

1-الهی ،

2- دلی ده

3- که در کار تو جان بازیم ؛

4- جانی ده

5- که کار آن جهان سازیم ،

6- دانایی ده

7- که از راه نیفتیم ؛

8- بینایی ده

9- تا در چاه نیفتیم :

10- دست گیر

11- که دست آویز نداریم :

12- توفیق ده

13- تا در دین استوار شویم :

14- نگاه دار

15- تا پریشان نشویم :