ادبیات پایه نهم (حکایت، باغبان نیک اندیش)

مفهوم کلی : ترک دنیای مادی و ذخیره  اعمال معنوی .

دانش ادبی : درخت و بنشانی ( مراعات النظیر ) /درخت اعمال نیک ( اضافه تشبیهی )

معنی : تو دراین سن و سال نباید به فکر طمع و آرزوهای مادی باشی  . تو تا بزرگ شدن درخت و محصول دادن آن زنده نمی مانی و نمی توانی از آن بهره مند شوی .

دانش زبانی : جمله ها ، پرسش ا نکاری هستند که همان استفهام انکاری می باشد .

معنی : باغبان پیر و بی کینه گفت : انسان های قبل از ما  زحمت کشیدند و ما از دست رنج آن ها استفاده کردیم.الان ما می کاریم تا آینده گان از آن ها بهره ببرند . 

دانش زبانی : باغبان ( مشتق ) / پاکدل ( صفت مرکب ) 

 تاریخ ادبیات :  مرزبان نامه  کتابی است که به شیوه کلیه و دمنه نوشته شده است . توسط مرزبان بن رستم شروین  یکی از اسپهبدان مازندران  به زبان مازندرانی کهن نوشته شده بو و سعد الدین وراوینی در قرن ششم  به پارسی دری برگرداند و این کتاب مشتمل بر داستان ها و  تمثیل از زبان حیوانات است . 

دیدار یار غایب  دانی چه ذوق دارد ؟                    ابری  که در بیابان بر تشنه ای ببارد 

معنی : آیا می دانی دیدن یار غایب چه قدر دلنشین است ؟  مانند ابری است که در بیابان بر انسان تشنه ای می بارد . 

دانش ادبی : دیدار یار غایب به ابر تشبیه شده است / تکرار ( ر)  و ( ب ) نعمه حروف یا واج آرایی / ابر و باریدن ( مراعات النظیر ) 

متن :انسان بی دوست  همواره  غمگین است به بیان دیگر تنهای ییکی از دشوارترین مصائب است . 

معنی : کسی که دوستی در زندگی ندارد همیشه ناراحت است یعنی تنها بودن  یکی از سخت ترین بلاها و گرفتاری های زندگی است . 

متن : ما را از دام  و چاه این راه  آگاه می سازد و آسیب های این مسیر را نشان می دهد . 

دانش ادبی : دام استعاره از مشکلات و گرفتاری / چاه استعاره از گمراهی / چاه و راه ( جناس ) هستند . 

متن : چه بسیارند کسانی که لاف دوستی می زنند اما درحقیقت  گرگ هایی در جامه گوسفندان هستند .

دانش ادبی : کسانی تشبیه به گرگ ها شده  اند / گرگ هایی در جامه گوسفندان بودن کنایه از ظاهر فریبنده داشتن . 

معنی شعر : تلاش کن که از دوست  بد دوری کنی زیرا  دوست بد از مار ترسناک  بدتر است .  مار بد فقط جان تو را می گیرد و تو را نابود می کند اما یار بد علاوه بر جان تو ایمان و اعتقاد تو راهم از بین می برد . 

دانش ادبی : مار و یار ( جناس ) / تکرار  حرف ( ب) واج آرایی / جان و جان ( تکرار ) 

دانش زبانی : تنها ( قید ) است /( را) فک اضافه  به معنی (  برجان تو ) 

معنی دو بیت سنایی : با انسان های بد کم تر دوستی و هم نشینی کن  زیرا  انسان های بد تو را که پاک هستی آلوده می سازند . 

دانش ادبی : پلید و پاکی ( تضاد) / تکرار ( ب) در مصرع اول نغمه حروف 

معنی بیت دوم :لکه ای ابر آفتاب به این بزرگی را پنهان و ناپدید می سازد ( دوستی با بدان مانند لکه ابر است که آفتاب را پنهان می کند . انسان را آلوده می سازد ) 

دانش ادبی : این بیت تمثیل ا ست / آفتاب استعاره  از انسان های خوب و لکه های ابر استعاره از همنشین های بد است . 

 معنی نثر سعدی :هر کس که با انسان های بد همنشینی کند اگر هم خلق و خوی آن ها  در او تاثیر نگذارد راه و روش نادرست آن ها به او نسبت داده می شود ( به او تهمت زده می شود . ) 

دانش ادبی : نشیند و نکند و گردد ( سحع ) دارد 

معنی بیت : پسر نوج ( ع) به خاطر همنشینی با ا نسان های بد از خاندان پیامبری رانده شد و مقام و مرتبه خویش را از دست داد . 

دانش ادبی : نوح  و نبوت ( مراعات النظیر ) / تلمیح به داستان  حضرت نوح ( ع) 

معنی بیت : سگ اصحاب کهف ( یاران غار ) مدتی به خاطر همراهی با انسان های خوب به مرتبه و مقام انسانی رسید  . 

دانش ادبی : تلمیح به داستان اصحاب کهف 

توجه : اصحاب کهف چندنفری بودند که در دوره دقیانوس از شهر بیرون رفتند و در غاری به مدت 300 سال در خواب بودند . 

دانش زبانی : در مصرع دوم ( مردم ) اسم جمع نیست  که کاربرد تاریخی است که در قدیم به معنی مفرد انسان بکار می رفت که فعل آن هم مفرد بکار رفته است / روزی چند ( ترکیب وصفی ) / چند صفت مبهم / روزی هسته گروه اسمی 

معنی بیت : هم نشین تو باید از خودت بهتر باشد تا این که چیزی را به عقل و دین تو اضافه کند . 

دانش زبانی : به ( بهتر ) صفت تفضیلی 

تکنیک بصری کمک می کند بدون بیان کلمات و روش صحیح عبارت خوانی ،سرعت مطالعه شما افزایش یابد و 

درک بصری عبارتست از : دیدن و درک کردن ، یعنی این که فقط  با دیدن و بدون تلفظ مطلب را درک کنیم.

الگوهای تند خوانی 

تکنیک خط بردن با ریتم 

در دوران ابتدایی زمانی که بچه ها خواندن را یاد می گیرند با انگشت اشاره خود زیرخطوط  خط می برند تا دقت بیشتری داشته باشند . اما بزرگترها  آن ها را  از ا ین کار منع  میکنند . زیرا آنها فکرمی کنند که اگر بچه ها به این شکل بخوانند  سرعت مطالعه آن ها کاهش می یابد. اما این حرکت مسیر انگشت بچه ها نیست که باعث کند شدن مطالعه آنها  می شود بلکه دلیل این است که سرعت انگشتان آنان پایین است . پس باید به جای این که آنها را از این کار منع کرد  آنها را تشویق نمود که سریع تر این کار را ا نجام دهند زیرا  باعث فهم و درک مطالب و بالا رفتن  تمرکز و دقت آنان  می شود.

فواید خط بردن با استفاده از انگشت 

1- به طور مستقیم  و نیز از طریق مقابله با سرگردانی چشم بین کلمات و خطوط  به ایجاد تمرکز حواس یاری می دهد.

2- باعث افزایش سرعت مطالعه  تمرکز حواس و افزایش درک مطلب می شود.

برای خط بردن با استفاده از انگشت ( دست خوانی )  به نکات زیر توجه کنید : 

الف) سر ثابت باشد و فقط چشم حرکت دست راتعقیب می کند.

ب) کتاب در فاصله حدود 40 سانتی متری قرار گیرد . 

پ) رو ی کتاب خم نشوید و صاف بنشینید . 

ت) زیر تمام خطوط دست برده شود .

ث) از ابتدا تا انتهای خط دست خوانی شود . 

ج)حرکت دست نرم و روان باشد به با سختی و سفتی .

چ) حرکت دست یکنواخت باشد  و حالت ضربه ایی متوقف شده در پایان خطوط  نداشته باشد . 

ح) هنگام برگشت در دست خوانی کامل خطوط  دست حالت زیگزاک نگیرد . 

خ) پس از رسیدن به پایان خط دست از روی صفحه بلند شودو در ابتدای سطر بعدی قرار می گیرد و به همین ترتیب تمامی خطوط دست خوانی می شود .

خط بردن  با ریتم 

1- ریتم یک ثانیه : یعنی یک صفحه  را  بایک شماره می خوانیم  1 ثانیه . برای مطالعه هر صفحه اختصاص دهید . انگشت خود را در بالای صفحه قرار دهید و با یک  شماره دست خود را به پایین صفحه حرکت دهید و با چشمان خود این حرکت را دنبال کنید . دست دیگر خود را گوشه صفحه  آماده برای ورق زدن تگه دارید .

2- ریتم دو ثانیه : یعنی هر صفحه را با ریتم 2 ثانیه ( 2 شماره ) بخوانید . 

3- ریتم چهار ثانیه : در این مرحله هر صفحه را در 4 ثانیه مطالعه کنید . 

4- ریتم 6 ثانیه :

5- ریتم ده ثانیه 

6- ریتم 15 ثانیه 

7- ریتم 20 ثانیه 

توجه : جهت انجام  تمرین ها ی خط بردن با انواع ریتم ها می توان از هریک از روش های تند خوانی حرکت لغزشی دست ، مارپیچ ،عمودی، گوشه به گوشه ،زیگزاک ، قسمت به قسمت و افقی استفاده کرد .  

نکته 1: در ریتم دو ثانیه  نام ها ، تاریخ ها ، تصاویر و کلمات درشت تر را می توانید درک کنید.

نکته 2: تکنیک خط بردن همراه با ریتم 2  ثانیه ای ، 4 ثانیه ای ، 6  ثانیه ای  برای مطالعه ساده داستان های آسان و مجلات به کار برده می شو د. 

نکته 3: تکنیک خط بردن همواره با ریتم 10 ثانیه ای ، 15 ثانیه ای و 20 ثانیه ای  برای تند خواندن مطالب دشوار مفید است  .

 تکنیک های حرکت دست 

1- حرکت لغزشی دست 

2- حرکت مارپیچ 

3- تکنیک عمودی 

4- تکنیک گوشه به گوشه

5-تکنیک زیگزاک 

6- تکنیک قسمت به قسمت 

7- تکنیک افقی 

مواردی که سرعت مطالعه شما را کاهش می دهد عبارتست از : 

1- کلمه خوانی 

2- بلند خوانی 

3-برگشت غیر ارادی چشم به عقب 

4-سرگردانی چشم بین خطوط 

5- درون خوانی  و لب خوانی 

6- مکث طولانی چشم بر روی کلمات 

7- عدم تمرکز 

مزایای تند خوانی عبارتست از : 

1-افزایش انگیزه برای مطالعه 

2-صرف جویی در وقت 

3-تمرکز بیشتر 

4-افزایش اعتماد به نفس 

5-افزایش سرعت مطالعه 

6- افزایش دقت و درک مطلب 

7- افزایش دامنه لغات و اطلاعات عمومی 

8- مطالعه بهتر و مفیدتر 

9- افزایش آگاهی در مورد نحوه عملکرد چشم و مغز 

10- چشم ها از لحاظ فیزیکی کمتر کار می کنند . 

بررسی مقدماتی و ارزیابی اولیه  متن 

به همین ترتیب تعداد تیر ها را زیاد می کرد تا تعداد تیرها به ده تا رسید و فرزندان دیگر نتوانستند آن تیر ها را بشکنند . 

به طرف فرزندان نگاه کرد و گفت : ای فرزندان من ، وضعیت شما در زندگی این گونه است تا زمانی که همراه هم باشید دشمن نمی تواند به شما مسلط شود  و سالیان درازی می توانید بر تمام دشمنان مسلط شوید . 

دانش های ادبی : ای فرزندان ( حرف ندا و منادا ) / یاور و پشتیبان ( مترادف و مراعات النظیر ) /پیروز و ظفرمند ( مترادف و مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : خو را ( به خود ) حرف اضافه و متمم / تیری ( یک تیر )  ( ی ) نکره / فرمانروایی ( ی ) نکره / دیگر بار ( بار دیگر ) ترکیب اضافی مغلوب / اندک نیرویی ( ترکیب وصفی مغلوب ) /باز ( قید تکرار) / بییش ( بیشتر صفت تفضیلی ) / دراز ( قید زمان ) 

دانش ادبی: « ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه ا ست .» یک مثل است و دانش  ادبی ارسال المثل ایجاد شده است و کنایه است از اینکه برای جبران هر کاری دیر نیست  /می گویند : «هی ...» نقل قول می کند که همان دانش ادبی تضمین است 

دانش زبانی :می گویند ( مضارع اخباری ) /از دست داده اند ( ماضی نقلی ) 

متن :مبادا گذر .... داشتیم که ...»

دانش ادبی :پانزده یا بیست ( مراعات النظیر ) ای کاش ( صوت) شبه جمله 

دانش زبانی : مبادا ( شبه جمله است که منفی شده (باد) می باشد) / بگیرید ( مضارع التزامی ) خواهید گفت ( آینده یا مستقبل ) خوا+شناسه +بن فعل ماضی 

متن: به پانزده یا بیست....می اندیشید.

قدرت( نیرو) / خیال ( فکر و اندیشه ) / تصویر( عکس ) / رویایی (خیال، چیزی که آرمان است و می خواهیم به آن برسیم) در آمد ( بهره و دستمزد ) /نصیب ( بهره ) احترام (حرمت )اعتباری ( ارزش ) 

دانش ادبی : پانزده یا بیست یا حتی سی سال ( مراعات النظیر )/احترام و اعتبار ( مراعات النظیر)/شیرین و موفق ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : قدرت هم خانواده ( قادر و مقتدر ) می ا ندیشید( مضارع التزامی ) اعتباری ( هم خانواده معتمد ) / می اندیشید (مضارع اخباری ) احترام ( هم خا نواده محترم و حرمت ) 

متن : در نوجوانی ... انسانیت است . 

خیال ( تصویر) / بی عاطفه ( بدون عاطفه ) بد اخلاق ( از نظر اخلاقی خوب نیست ) / آرمانی ( چیزی که آرزو داریم ) منطقی ( چیزی که باعقل و فکر خود در یابیم ) سرشار ( پر و لبریز ) 

دانش ادبی : عشق و عاطفه و انسانیت ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : هرگز ( قید نفی ) / یک زندگی آرمانی ( گروه اسمی که زندگی هسته و یک صفت شمارشی وابسته پیشین و آرمانی مضاف الیه وابسته پسین ) / آرمانی و منطقی ( صفت نسبی ) 

متن : زندگی کردن ....آن بیاموزیم. 

پرفراز( بلندی ) / نشیب ( پستی ) / دائمی ( همیشگی ) / دشواری های ( سختی ها ) 

دانش ادبی : زندگی یک سفر است ( تشبیه که زندگی مشبه  و سفر مشبه به ) تشبیه بلیغ / پر فراز و نشیب ( تضاد ) 

دانش زبانی : اصول جمع اصل  / روش هایی  جمع روش / ایجاد کنیم ( بوجود آوریم) / لذت بخش( مرکب ) لذت + بخش / بیاموزیم ( مضارع التزامی ) 

متن : وقتی شما ..... آراسته می سازید . 

ابزار ( وسایل ) / مذهبی ( چیزی که ریشه در عقاید و دین ما دارد ) /آداب ( روش ها ) / خاص ( بخصوص ) 

دانش زبانی : با آداب خاص ( حرف اضافه و متمم) / آراسته ( صفت مفعولی ) بن فعل ماضی + ه ( مشتق ) 

متن : سفر زندگی .......مهم زندگی .

مهارت ها ( توانمندی ها ) / پر مشقت ( دشوار و سختی ) / توانایی ( توانمندی ها ) / استعدادها ( توانایی های درونی ) /موثر  ( اثر گذار ) /سنجیده ( حساب شده ) تدبیر ( چاره ا ندیشی کردن ) / موقعیت ها ( وضعیت ها ) 

دانش ادبی : سفر زندگی هم ( تشبیه که زندگی به سفر تشبیه شده است ) تشبیه بلیغ 

دانش زبانی : خود آگاهی ( مشتق مرکب ) خود + آگاه + ی / شناخت به جای شناختن بکار رفته است /ضعف ها ( هم خانواده مستضعف و ضعیف ) /ارتباط ( هم خانواده رابط و ربط ) / موثر ( هم خانواده اثر و تاثیر ) علامت ( :) که به دو نقطه بیانی نامیده می شود در دو جا استفاده می شود 1- درزمان نقل قول کردن  2-مثال زدن 

 متن : چیرگی بر احساسات..... شکوفایی کنیم . 

چیرگی ( غلبه کردن  و پیروز شدن ) / مهار ( رام کردن ) / نفرت ( بد آمدن ) / تفکر ( فکر کردن ) / خلاق ( نو آوری ) /مهارت  (توانمندی ) /رویارویی ( مواجه شدن ) توکل ( تکیه کردن ) / تلاش ( کوشش کردن ) / دست یابیم ( دست پیدا کنیم ) / سر شار ( پر و لبریز) / شادابی ( تراوت ) / شکوفایی ( کشف کردن استعداد ها و پرورش آنها ) 

دانش ادبی : عشق و خشم و نفرت و ترس و حتی شادی ( مراعات النظیر ) / طراوت و شادابی و شکوفایی ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : چیرگی ( مشتق ) چیره + ی / گوناگون ( الف بین  ( گون ) به نام الف میان وند است)/ نفرت ( هم خانواده متنفر ) / نو آوری ( مشتق مرکب ) نو + آور + ی / جست و جوی ( جست بن فعل ماضی  

درس دریچه شکوفایی به زندگی ( هلن کلر ) اشاره دارد که در نوزده ماهگی نابینا و ناشنوا شد که او می گوید انسان ها باید به خاطر سلامت خودشان قدردان خداوند باشند . انسان ها باید قدر نعمت های خداوند را بدانند و برای هر یک از اعضای بدنشان ارزش قایل باشند زیرا هریک از این اعضای برای زندگی انسان ها بسیار مفید هستند و در پایان درس می گوید: چنان از زندگی لذت ببرید و از چشم  و گوش و دیگر  اعضای بدنتان بهره ببرید که انگار آخرین روزی است که از آن ها استفاده می کنید . 

هلن آدامر از زمانی که نام وی بر سر زبان ها افتاد  کوشش  های اجتماعی خود را آغاز کرد وی پس از پایان تحصیلات دست  به پخش کتاب زد و از درآمد آن ها  آموزشگاهی برای نابینایان تاسیس کرد  بهترین نوشته وی ( داستان زندگی من )  نام دارد که شهرت جهانی دارد . 

معنی بیت : تو را ای سرزمین کهن سال ، دوست دارم تو را ای سرزمین گران قدر و عزیز این ایران کهن و قدیمی دوست دارم  تو را ای وطن گرامی دوست دارم . 

دانش ادبی : کهن بوم و بر و دیرینه ایران زمین و گرامی وطن ( تشخیص ) چون مورد خطاب قرار گرفته است . / بوم و بر  و وطن و ایران ( مراعات النظیر ) 

دانش زبانی : کهن بوم و بر و دیرینه ایران زمین  و گرامی وطن  ( منادا ) / دوست دارم ( فعل مرکب ) / گرانمایه و دیرینه ایران زمین ( ترکیب وصفی مقلوب ) ایران زمین گرانمایه  و دیرینه ، گرامی وطن ( ترکیب وصفی مقلوب ( وطن گرامی ) 

تاریخ ادبیات : مهدی اخوان ثالث  از شاعران بزرگ ادبیات معاصر که در اسفند 1307 در مشهد متولد شد و اولین مجموعه شعرش در سال 1330  به نام ( ارغنون ) به چاپ رسید وی هم به شیوه کهن  و هم به شیوه نو نیمایی شعر می سرود و در چهارم شهریور  1369 فوت کرد . اخوان ثالث در جوار آرامگاه حکیم ابوالقاسم  فردوسی در باغ شهر توس به خاک سپرده شده است . 

معنی بیت اول : گفتم ( ای امام ) چرا روی زیبای تو از دیده ی من  پنهان است؟  او گفت  موجود ( دل بستگی تو به دنیا )  همانند حجابی است که مانع  دیدن می شود و گرنه چهره ی من آشکار است.

دانش ادبی : نهان و عیان ( قافیه ) / است و است ( ردیف ) / نهان و عیان ( تضاد ) 

دانش زبانی : بیت دارای پنج جمله است ( گفتم ) ( پنهان است ) ( گفتا) ( هستی که حذف است)     ( عیات است ) /از من ( حرف اضافه و متمم ) نهان و پنهان ( مسند ) ورنه ( و اگر نه ) 

معنی بیت دوم: گفتم ( ای امام)   عزیز تر از جان  نشانی محل اقامت تو را از چه کسی بپرسم؟ گفت :  بیهوده به دنبال نشانی  هستی ؛ زیرا آن مکان نشان  ندارد. 

دانش ادبی : نشان چه پرسی ؟  ( پرسش انکاری ) / نشان و بی نشان ( تضاد ) / جانا ( منادا) حرف ندا حذف شده است . 

دانش زبانی : که ( ضمیر پرسشی ) / بیت شش جمله است ( گفتم ) ( پرسم ) ( جانا ) ( گفتا ) ( پرسی ) ( است ) 

معنی بیت سوم : گفتم ( ای امام )  برای من غم عشقت  از شادمانی  دوست داشتنی تر است  گفت : در راه پیروی  از ائمه  غم نیز  همانند شادی است . 

دانش ادبی : غم شادمان است ( تشخیص ) / غم  و شادی در مصرع اول ( تضاد ) که با هم فاصله دارد / غم و شادمان در مصرع دوم ( تضاد و متناقض نما یا  دانش ادبی پارادوکس ) 

دانش زبانی : مرا ( من را ) را حرف اضافه است و من متمم / غم تو ( ترکیب اضافی ) حضور تو / شادمان ( مسند ) / ا ست در مصرع اول حذف شده است به قرینه لفظی  و شادمانی در مصرع  مسند است .

معنی بیت چهارم: گفتم  ( ای امام ) جان من از آتش اشتیاق دیدار تو سوخت .گفت : کسی که ( واقعا  سوخته عشق ما  باشد)  ناله واندوهی ندارد. 

دانش ادبی : مصرع دوم ( استفهام انکاری ) 

دانش زبانی : بیت  هفت  جمله است ( گفتم ) ( سوخت ) ( نهانم است ) ( گفت ) (سوخت ) ( است ) که محذوف ا ست ( است ) در پایان بیت / فغان ( ناله ) و مسند / 

معنی بیت پنجم : گفتم : ( ای امام )  این نیم  جان( ناقابل و بی ارزش )  را از فیض قبول کن .  گفت: جان خود را نگه دار زیرا که جان تو خانه عشق ( غم )  امام است. 

دانش ادبی : تخلص شاعر در بیت آخر آمده که نام خودش را بیان کرده ( فیض )

دانش زبانی : نگاه دارش ( ش ) ضمیر متصل که به جان بر می گردد/ غم خانه ( ترکیب وصفی مغلوب ) خانه ی غم / ( ز ) مخفف ( از ) 

معنی بیت : اگر قرار است ایران نابود شود از خدا می خواهم که من هم نیست و نابود شوم و هیچ کسی دیگر هم در این سرزمین زنده نباشد . 

دانش ادبی : واج ارایی ( ن) / جناس بین ( تن و من ) 

دانش زبانی : چو ( اگر ) حرف ربط / مبادا ( فعل دعایی ) / زنده ( مسند ) / یک تن ( نهاد ) 

توضیح درس : در این درس بر اساس وضعیت زندگی دانش آموزان باید یک متن بنویسند که مربوط به محل زندگی خودشان باشد و از آثار تاریخی یا هر چیزی که نظرشان را جلب کرده است متنی در بخش آزاد نوشته و از روی آن  خود ارزیابی و فعالیت های نوشتاری طراحی نمایند و یک دانش زبانی مورد نظر خود را که در درس نوشته شده موجود است را بیان کنند و همینطور یک حکایت و یک شعر با نظر خودشان بنویسند . 

هدف از درس آزاد ، بازشناسی و معرفی چهره ها و شخصیت های ادبی ، تاریخی ، فکری و هنری مناطق مختلف کشور و آشنا شدن دانش آموزان با فرهنگ بومی و زادگاه و زیست  بومشان است . انتخاب عنوان ادبیات بومی و اهمیت دادن به حقوق همه مردم ، اقوام و گروه ها و احترام به آزادی ها  و سلایق ، قانونی و مشروع آنان به عنوان مهمترین عامل تقویت کننده و سامان بخش وحدت و همبستگی ملت است .

دانش ادبی : تشخیص در لبخند زدن آسمان /  تشبیه آسمان به یک تبسم  وجه شبه هم لبخند زدن / روشن و گرم  مراعات ا لنظیر / ردیف  (شد ) / قافیه ( تبسم ) 

معنی بیت دوم : هر چه سرما و ناراحتی از مردم دور شد ند و از جلوی چشمان ما هم دور شد و قابل دیدن نبود . 

دانش ادبی : ( وا) قافیه  / ( شد ) ردیف / ( سرما ) مجاز از غم / ( دل سردی ) مجاز از ناراحتی 

معنی بیت سوم: با رسیدن فصل بهار نسیمی می آید که به مردم نوید شور و نشاط  و زندگی می دهد .

دانش ادبی : ( وا) قافیه / (شد ) ردیف / واشدن جوانه ( کنایه از گل شدن غنچه) / چشم جوانه ای ( تشخیص ) 

دانش زبانی : باز ( قید تکرار ) / جوانه ای ( ی ) نکره یک جوانه 

معنی بیت چهارم : با آمدن فصل بهار شکوفه ها روی درخت شکفته شدند و  در تمام جهان جلوه گر شد . 

دانش ادبی : خندیدن شکوفه ( تشخیص ) / درخت،شکوفه و بهار ( مراعات النظیر ) /( معنا ) قافیه / ( شد) ردیف 

دانش زبانی : درختی و شکوفه ای و  کتابی ( ی ) نکره 

معنی بیت پنجم : خطاب به انسان  می گوید که با بهاری که از راه می رسد  تو سبز شو و با طراوت و شاداب شو . 

دانش ادبی : قافیه ( بهاری ) ردیف ( شو ) 

دانش زبانی : بیت دارای 4 جمله می باشد وجه جملات خبری و امری و امری و امری است / ویژگی های بهار را در مصرع دوم بیان کرده است ./ نهاد ( تو ای انسان ) که محذوف است / با و از حروف اضافه  / بهاری و راه متمم 

معنی بیت شش : تو هم ای انسان با آمدن بهار دوباره زندگی خود را  تغییر بده و به زندگی خودت حرکت بده . 

دانش ادبی : تشبیه ( تو ) مشبه ( شاخه گل ) مشبه به  ( جوانه بزن ) وجه شبه ( مثل ) ادات تشبیه / تشبیه دوم  ( تو ) مشبه ( چشمه سار) مشبه به ( جاری شدن ) وجه شبه ( مثل ) ادات تشبیه ( تو مثل یک شاخه گل جوانه بزن / تو مثل یک چشمه جاری شو) 

دانش زبانی : جوانه بزن ( امر ) / جاری شو ( امر ) / بیت دارای دو جمله است 

معنی بیت هفتم : زندگی بر وقف مراد تو شده است  و امروز در این زمان وقت شکوفایی و سر سبزی تو است . 

دانش ادبی : قافیه ( شکفتنت )  ردیف ( امروز ) / تشخیص ( لبخند زدن زندگی ) 

دانش زبانی : هست به معنی شدن است / شکفتنت ( شکوفا شدن ) / امروز ( قید زمان ) 

معنی بیت هشتم : بهترین کار برای تو در دنیا است که با خدای خودت راز و نیاز کنی 

دانش ادبی : قافیه ( گفتنت ) ردیف ( امروز ) 

دانش زبانی : خدا ( متمم ) دنیا ( متمم )