پایه دهم (آیین نگارنده)

سوالات فصل اول : خواندن و درک متون فارسی 

1- تاریخچه زبان و خط را به صورت خلاصه بیان کنید : 

خاورشناسان و پژوهشگران معتقدند که خط کوفی یا عربی از خط نبطی گرفته شده است که در شبه جزیره طور سینا منتشر بوده است . قدیمترین سندی کتیبه ایی معروف به ( نقش نماره ) است که تاریخ آن 328 بعد از میلاد است . دومین سند  کتیبه معروف به ( نقش زید ) متعلق به 511 بعد از میلاد و سند سوم هم کتیبه ( نقش حران ) است که تاریخش 568 بعد از مسیح است . که مبدا دو خط اسلامی کوفی و نسخ است . از آثار اسلامی متوجه می شویم که خط کوفی زودتر از خط نسخ  مشق شده و اصلاح گردیده و استادانی در آن پیدا شده است و حروفش بهتر از خط نسخ می باشد.

خط مانوی و پهلوی در سده های نخستین اسلامی خط ایرانیان بوده است و خط های سریانی و کوفی حروف بدون نقطه نوشته می شدند و مصوت های کوتاه و برخی مصوت های بلند مانند (ا) نوشته نمی شد . و چون قرآن به زبان عربی بود عرب ها مشکلی در خواندن نداشتند ولی ایرانیان نمی توانستند بخوانند و به این دلیل خط اسلامی شکل گرفت که ایرانیان  سهم عمده ای  در این امر داشتند و بر اساس نیازهای زبانی خود الفبای فارسی را پدید آوردند  و از سده سوم هجری به علت نامه نگاری های دیوانی ، کم کم خط های مانوی و پهلوی جای خود را به خط الفبای  فارسی دادند . 

در قرن 18 میلادی خط ثلث و نسخ فارسی  و خط توقیع در هند  پاکستان متداول و مرسوم بود  و از انبار  به نجد عربستان رفته است و خط های متداول سریانی و نبطی با تحولاتی در نوشتن در زبان عربی بکار رفته است .  

ترتیب الفبای فارسی در آغاز به صورت ابجد بوده است و بسیاری از خطوط از جمله خط لاتین برگرفته از خطوط کهن سامی است شعوبیه  ایانی  برای تسهیل  درفراگیری الفبای فارسی حروف همسان از نظر صوت و ردیف صوتی را  در کنار هم قرار داند تا برای نو آموزان فراگیری آن آسان باشد و نامش را الفبای پیر آموز گذاشتند و اولین کسی که خط را از کوفی به خط نسخ و اعراب دار و نقطه دار  تبدیل کرد  ابن مقلد موگلای شیرزای بود . خط فارسی یا الفبای فارسی ، خط یا دبیره ای است که از آن برای نوشتن زبان فارسی استفاده می شود . این خط در واقع مادر خط عربی است .خط فارسی درکشورهای ایران افغانستان و پاکستان خط رسمی است که درتاجیکستان  خط فارسی را به خط نیاکان ( فارسی تجیکی ) می نامند .