تجزیه و تحلیل درس ستایش
به نام آنکه جان را فکرت آموخت چراغ دل به نور جان برافروخت 3 جمله ی خبری
قافیه: آموخت و برافروخت
فعل: آموخت و برافروخت (روشن کرد)
آرایه ها: تشبیه (چراغ دل و نور جان) و تناسب (دل و جان - فکر و جان)
مفعول: فکرت و چراغ دل
ترکیب اضافی: چراغ دل - نور جان
معنی: به نام خدایی که برای روح و جان، عقل و خرد را قرار داد و دل را از مایه ی جان و روح روشن کرد.
ز فضلش هر دو عالم گشت روشن ز فیضش خاک آدم، گشت گلشن 2 جمله ی خبری
قافیه: روشن و گلشن
نهاد: هر دو عالم - خاک آدم
فعل: گشت - گشت (هر دو ماضی)
آرایه: خاک آدم گلشن شدن کنایه از شاداب شدن و روح گرفتن
معنی: از بخشندگی و رحمتش هر دو جهان روشن شد و از مهرش گل (خاک) آدمی تبدیل به گلستان شد.
جهان جمله، فروغ نور حق، دان حق اندر وی، ز پیدایی است پنهان 2 جمله امری و خبری
قافیه: دان و پنهان
نهاد: در مصراع اول «تو» که محذوف است و در مصراع دوم «حق»
فعل: دان - است (هر دو مضارع)
آرایه: تضاد (پیدا و پنهان) و تناسب (فروغ و نور)
مفعول: جهان
ترکیب اضافی: فروغ نور - نور حق
قید: جمله (به معنی سراسر)
معنی: تمام جهان را پرتوی از مهر خداوند بدان چرا که او از بس آشکار است، پنهان به نظر می رسد.
خرد را نیست تاب نور آن روی برو از بهر او، چشم دگر جوی 3 جمله خبری، امری، امری
قافیه: روی و جوی
فعل: نیست، برو، جوی (هر سه مضارع)
نهاد: جمله ی اول «خرد» و جمله ی دوم و سوم «تو» که محذوف است.
مفعول: تاب نور آن روی - چشم دگر
ترکیب اضافی: تاب نور - نور روی
آرایه: تاب نور روی نداشتن کنایه از ناتوانی و عاجز بودن - چشم دگر جستن کنایه از ظاهر را رها کردن و به دنبال حقیقت رفتن و تناسب (روی و چشم) و تشخیص (خرد را تاب نیست)
معنی: عقل انسان توانایی درک نور خداوندی را ندارد، برای دیدن خداوند باید او را با چشم دل جستجو کرد نه با چشم سر.
در او هرچه بگفتند از کم و بیش نشانی داده اند از دیده ی خویش 2 جمله ی خبری
قافیه: بیش و خویش
فعل: بگفتند و داده اند (ماضی)
نهاد: در هر دو جمله «آنها» که محذوف است.
مفعول: در مصراع اول «هرچه» و در مصراع دوم «نشانی»
ترکیب اضافی: دیده ی خویش
آرایه: تضاد(کم و بیش)
معنی: هر چه که دیگران درباره ی خداوند گفته اندف در حقیقت نوع نگاه و ادراک خود را بیان نموده اند.
به نزد آنکه جانش در تجلی است همه عالم کتاب حق تعالی است 2 جمله ی خبری
قافیه: تجلی و حق تعالی ردیف: است و است
نهاد: جانش - همه عالم
آرایه: جان در تجلی بودن کنایه از همراه شدن با خداوند است. و تشبیه (عالم به کتاب تشبیه شده است)
ترکیب اضافی: کتاب حق تعالی
معنی: در نظر کسی که جان و روحش جلوه گاه و آینه ی خداوند باشد، تمام دنیا مانند کتابی است که هر صفحه از آن راهی برای شناخت خداوند است.
- لینک منبع
تاریخ: چهارشنبه , 11 اردیبهشت 1398 (21:26)
- گزارش تخلف مطلب