ادبیات پایه هشتم (صورتگر ماهر)

این شعر قالبش غزل است که نوشته میرزا حبیب الله شیرازی شاعر عهد قاجاریه می باشد آرامگاه او در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی در شهر ری می باشد و پریشان به تقلید از گلستان سعدی نوشته است .

معنی بیت اول : کسی نمی داند بهار چه زمانی می آید و ا ین همه زیبایی ها از کجا پدیدار می شود . 

بیت دوم : عقل ها حیران می مانند که از خاک اندوهناک چگونه این همه گل های زیبا می روید .

بیت سوم : چگونه هست که نمی پرسی این همه زیبایی از کجا بوجود آمده است ؟ و چگونه جست و جو نمی کنی که این تصاویر زیبا از کجا ایجاد شده است . 

بیت چهارم : چگونه برق این گونه قاه قاه می خندد ؟  چگونه ابر این گونه زار زار گریه می کند ؟

بیت پنجم : آن نقاش ماهر چه کسی است کل جهان را بدون تقلید از کسی آفریده است ؟

دانش ادبی ابیات 

استفهام انکاری : در تمام ابیات این آرایه وجود دارد و به این معنی هست که سوال برای تاکید است و نیازی به جواب دادن نیست . 

بیت اول : این همه نقش و نگار ( گروه اسمی  : هسته ( نقش ) وابسته پیشین ( این همه ) حرف ربط ( و)  هسته دوم که عطف شده ( نگار ) فصل بهار ( ترکیب اضافی ) پدیدار ( به معنی نمایان ) 

راستی را  ( را ) به معنی ( به ) حرف اضافه  /  از ( حرف اضافه ) کجا ( متمم ) 

بیت دوم : ارایه تشخیص ( عقل را حیرانی نسبت داده است )  نژند( به معنی غمگین ) خاک تاریک ( ترکیب وصفی ) چون ( چگونه )  براید ( فعل پیشوندی )  همه گل های نغز ( گروه اسمی :  هسته ( گل )  وابسته پیشین ( همه ) وابسته پسین ( ها علامت جمع ) گل های ( موصوف ) نغز ( صفت بیانی ) 

بیت سوم : چون ( چرا ) نپرسی ( مضارع اخباری ) کاین ( که این ) تماثیل ( تصویرها ) نجویی ( جست و جو نمی کنی ) کجا شد آشکار ؟ ( منظور خدا وند است ) 

بیت چهارم : آرایه تشخیص ( خندیدن را به برق و و گریه کردن را به ابر نسبت می دهد ) بدین سان  ( اینگونه ) هجر ( دوری ) که ( چه کسی ) زار زار ( کنایه اینکه با اندوه و غم گریه می کند )  

بیت پنجم : صورتگر ماهر ( گروه اسمی : صورت ( هسته ) ماهر ( وابسته پسین  و صفت بیانی ) و یک ترکیب وصفی می باشد / ماهر ( یعنی زبردست ) بی تقلید ( تلمیح دارد به آلله الصمد ) 

این همه صورت  ( گروه اسمی : صورت ( هسته ) این همه ( وابسته پیشین) صفحه هستی ( اضافه تشبهی