ادبیات پایه هفتم (درس دوم ، چشمه معرفت)

درس دوم  کتاب فارسی هفتم

چشمه معرفت

متن کوتاهی از کتاب کویر دکتر علی شریعتی است که با این متن شروع می شود .

در یکی از از سال های نوجوانی که کنجکاوی خستگی  نا پذیری داشتم ...

با نگاه کنجکاوانه و تشنه ،  به درس بزرگ طبیعت می نگریستم

نگاه پرسش گر که حامل سوال و مشتاق یادگرفتن است، که طبیعت را مثل یک کتاب وکلاس درس نگاه می کردم  که فراوان به من آموزش می داد.

 گوش می دادم ، چشم  می دادم  ، دل می دادم ....

یعنی به دقت نگاه می کردم تا به جزئیات طبیعت پی ببرم .

و روحم چنان غرق فهمیدن بود...

آنقدر تحت تاثیر قرار گرفته بودم که . احساس می کردم هم اکنون چشمه های معرفت ( تشبیه وجود داردکه معرفت را به چشمه تشبیه کرده است )

 ... سر باز خواهند کرد...( به جوشش  در آمدن )

 و آب های زلال و سرد و گوارای  فهم و دانایی در من خواهد جوشید( تشبیه پنهانی ایجاد شده است در چشمه های دانایی از من سرازیر خواهد شد، آب های گوارا فهم  در من خواهد جوشید –تشبیه دارد ) ( خواهد جوشید = خواهم فهمید با تمام وجودم )

... آن لحظه ها  تا کجا  می فهمیدم...( عمق فهم من تا کجا پیش می رفت )

 ... اما یقین دارم ...(مطمئن هستم )

 که در کلاس شگفت انگیز ( رکن دوم )  آفرینش ( رکن اول ) و زیبایی طبیعت ....(تشبیه آفرینش به یک کلاس درس شگفت انگیز  یعنی آفرینش مثل یک کلاس شگفت انگیز بود.)

...خالق درس ( خداوند )  

غرقه ....(مجذوب این طبیعت زیبا بودم )

نوازش لطیف و خنکی را  در لای انگشتان پاهای برهنه ام احساس کردم ( آب بود که به پاهایم رسیده بود و پاهایم را نوازش می داد )

مذاب (آب شده)

...تا خود را به دهان خشک  زمین ...( زمین به دهان خشک تبدیل می شود و استعاره است که بعدها می خوانید )

 ... شاخه دست های خود رابه آسمان بر افراشته بودند ...( شاخه درختان به دستان که به سمت آسمان بر افراشته شده بود تشبیه شده است که در حال دعا کردن است )

و کودکان پر نشاط ( تشبیه دارد )

... همه عظمت و بزرگی ...( کلمات هم معنی )

 ... تماشا می کردم  ..( نگاه می کردم )

... آشنایی دیرینه ایی دارم ...( آشنایی  طولانی و مدت دار دارم )

....رفیق و خویشاوندم...( آنقدر با طبیعت آشنایی قدیمی داشتم که حس میکردم  با این شاخه های و ساقه ها و گل ها سالیان سال است که رفیق هستم)

از صحرا باز می گشتم و نسیم  مانند مادری مهربان و آداب دان که به کودکان خویش ....( تشبیه نسیم به مادری مهربان  / آداب دان  یعنی مبادی آداب و آگاه است )

...بوته های نوزاد خویش را به نشانه احترام و  وداع با من خم کرده بود...( وداع  = خداحافظی  / شاخه ها که بواسطه نسیم خم می شدند به نشانه احترام و  وداع با من خم می شدند و تکان می خوردند )

...ناپدید شد ....( محو می شد )

... به احساسات خاموش اما سرشار از پاکی و صفای ....( خداحافظی آنها با من صدا نداشت اما پر از احساس بود )

... و به خالق آنها می اندیشیدم ...( از این پدیده ها به صانع و آفریدگار پی می بردم  و در ذهنم به این خالق پدیده ها فکر می کردم )

..زمزمه می کردم ...( زیر لب خواندن به آهسته )

برگ درختان سبز در نظر خوشیار             هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

هر کدام از این برگ های سبز درخت  انگار دفتری است که بزرگی خدا را  به ما آموزش می دهد و خدا را به ما معرفی می کند .

---------------------------------------------------------

دانش ادبی و زبانی 

جمله :  هدف از جمله  انتقال  فعل از گوینده به شنونده  و از نویسنده به خواننده است . 

انواع جمله :

خبری  =اطلاعی به دانش ما می افزاید و یا خبری به ما میدهد. ( با نگاه کنجکاوانه به درس طبیعت  می نگریستم ) 

پرسشی = سوالی از ما می کند  از جملات پرسشی یا لحن استفاده می شود . ( صدای زیبای چشمه را شنیده ایی ؟ ) 

امری = کاری از ما درخواست میکند ( برو ، بیا ، سلام کن .) 

عاطفی = احساس مارا نسبت به کسی یا چیزی  نشان می دهد ( چه مزرعه زیبایی!) 

---------------------------------------------------------------

کلمات هم خانواده = کلماتی که هم ریشه و ارتباط معنایی با هم دارد . 

طفل ، طفولیت ،  اطفال