ادبیات پایه هشتم (شعر خوانی شوق مهدی (عج))

معنی بیت اول : گفتم ( ای امام ) چرا روی زیبای تو از دیده ی من  پنهان است؟  او گفت  موجود ( دل بستگی تو به دنیا )  همانند حجابی است که مانع  دیدن می شود و گرنه چهره ی من آشکار است.

دانش ادبی : نهان و عیان ( قافیه ) / است و است ( ردیف ) / نهان و عیان ( تضاد ) 

دانش زبانی : بیت دارای پنج جمله است ( گفتم ) ( پنهان است ) ( گفتا) ( هستی که حذف است)     ( عیات است ) /از من ( حرف اضافه و متمم ) نهان و پنهان ( مسند ) ورنه ( و اگر نه ) 

معنی بیت دوم: گفتم ( ای امام)   عزیز تر از جان  نشانی محل اقامت تو را از چه کسی بپرسم؟ گفت :  بیهوده به دنبال نشانی  هستی ؛ زیرا آن مکان نشان  ندارد. 

دانش ادبی : نشان چه پرسی ؟  ( پرسش انکاری ) / نشان و بی نشان ( تضاد ) / جانا ( منادا) حرف ندا حذف شده است . 

دانش زبانی : که ( ضمیر پرسشی ) / بیت شش جمله است ( گفتم ) ( پرسم ) ( جانا ) ( گفتا ) ( پرسی ) ( است ) 

معنی بیت سوم : گفتم ( ای امام )  برای من غم عشقت  از شادمانی  دوست داشتنی تر است  گفت : در راه پیروی  از ائمه  غم نیز  همانند شادی است . 

دانش ادبی : غم شادمان است ( تشخیص ) / غم  و شادی در مصرع اول ( تضاد ) که با هم فاصله دارد / غم و شادمان در مصرع دوم ( تضاد و متناقض نما یا  دانش ادبی پارادوکس ) 

دانش زبانی : مرا ( من را ) را حرف اضافه است و من متمم / غم تو ( ترکیب اضافی ) حضور تو / شادمان ( مسند ) / ا ست در مصرع اول حذف شده است به قرینه لفظی  و شادمانی در مصرع  مسند است .

معنی بیت چهارم: گفتم  ( ای امام ) جان من از آتش اشتیاق دیدار تو سوخت .گفت : کسی که ( واقعا  سوخته عشق ما  باشد)  ناله واندوهی ندارد. 

دانش ادبی : مصرع دوم ( استفهام انکاری ) 

دانش زبانی : بیت  هفت  جمله است ( گفتم ) ( سوخت ) ( نهانم است ) ( گفت ) (سوخت ) ( است ) که محذوف ا ست ( است ) در پایان بیت / فغان ( ناله ) و مسند / 

معنی بیت پنجم : گفتم : ( ای امام )  این نیم  جان( ناقابل و بی ارزش )  را از فیض قبول کن .  گفت: جان خود را نگه دار زیرا که جان تو خانه عشق ( غم )  امام است. 

دانش ادبی : تخلص شاعر در بیت آخر آمده که نام خودش را بیان کرده ( فیض )

دانش زبانی : نگاه دارش ( ش ) ضمیر متصل که به جان بر می گردد/ غم خانه ( ترکیب وصفی مغلوب ) خانه ی غم / ( ز ) مخفف ( از )