دانش زبانی ضمیر و مرجع ضمیر

ضمیر و مرجع ضمیر :

گروهی از ضمیرها ، ضمیر های شخصی هستند .

این ضمیرها جانشین اسم می شوند تا از تکرار آن

جلوگیری کنند .

این ضمیرها ، دو دسته هستند : 

ضمیر گسسته یا جدا

ضمیر پیوسته

ضمیر گسسته یا جدا :

من        ما

تو        شما

او        آنها

ضمیر پیوسته :

ـَم         ـِمان

ـَت        ـِتان

ـَش       ـِشان

این ضمیرها به واژه ی پیش از خود ، وصل می شوند .

مادرَم            مادرِمان

مادرَت           مادرِتان

مادرَش          مادرِشان

مرجع ضمیر :

گفتیم که ضمیر برای جلوگیری از تکرار اسم در جمله

به کار می رود . اسمی که ضمیر جانشین آن می شود ،

مرجع ضمیر است .

مثال :

یکی از عرفان « بشر بن حارث » روزی در راه

کاغذی دید که نام مبارک پروردگار «بسم الله» بر آن

نوشته شده بود و مردم پا بر آن می نهادند و می گذشتند .

ایستاد وکاغذ را معطر گرداند و اندر شکاف دیوار نهاد

تا از آسیب پای رهگذران در امان باشد .

مدت ها گذشت . شبی به خواب دید که ندایی به او

او : ضمیر گسسته

بشر بن حارث : مرجع ضمیر

می گوید : « ای دوست ! نام من خوش بو کردی و مرا

مرا = من را

من : ضمیر گسسته

پروردگار : مرجع ضمیر

بزرگ داشتی و حرمت نهادی . ما نیز نام تو معطر

ما : ضمیر

پروردگار : مرجع ضمیر

تو : ضمیر

بشربن حارث : مرجع ضمیر

گردانیم در دنیا و آخرت تو را بزرگ و گرامی خواهیم

تو : ضمیر

بشربن حارث : مرجع ضمیر

داشت . »

            ایران زیبا ، کمی بالاتر از جو