دانش ادبی واج آرایی
واج آرایی
واج آرایی یعنی تکرار یک صامت یا مصوت در
بیت یا جمله .
به این مثال ها توجه کنید :
شور شراب عشق تو آن نفَسم رَوَد ز سر
کاین سرِ پُرهوس شود خاکِ درِ سرای تو
در مصراع اول این بیت ، در 3 واژه پشت سرهم یعنی
« شور ، شراب عشق » ، صامت « ش » تکرار شده
است و در چند واژه ی « نفسم ، سر ، سر ، هوس ،
سرا » شاهد تکرار صامت « س » هستیم .
در زلف توبند بود داد دل ما
در بند كمند بود داد دل ما
اي داد به داد دل ما كس نرسيد
از بس كه بلند بود داد دل ما
تکرار صامت « د » و مصوت « آ »
خيال خال تو با خود به خاك خواهم برد
كه از خيال تو خاكم شود عبير آميز!
تکرار صامت « خ » و مصوت « آ »
جان بی جمال جانان میل جهان ندارد
هرکس که این ندارد حقا که آن ندارد
تکرار صامت « ج » و مصوت « آ »
نماز خونین حماسه چهارده ساله ی مرا
وسعت وسیع کدام سجاده گسترده شد؟
تکرار صامت « س » و مصوت « ــِـ »
یکی شادمانی به اندر میان
میان کهان و میان مهان
تکرار صامت « ن » و مصوت « آ »
سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند
تکرار صامت « چ »
بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران
کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران
تکرار صامت « ب » و مصوت « آ »
رشتۀ تســبیح اگر بگســـست معذورم بدار
دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود
تکرار صامت « س »
خواب نوشین بامداد رحیل
باز دارد پیاده را ز سبیل
تکرار مصوت « آ » و مصوت « ــِـ »
شب است و شاهد و شمع و شراب و شيريني
غنيمت است چنين شب که دوستان بيني
تکرار صامت « ش » و مصوت « ــُـ »
رياست به دست کساني خطاست
که از دستشان دستها بر خداست
تکرار صامت « س » و مصوت « آ »
دلت به وصل گل اي بلبل صبا خوش باد
که در چمن همه گل بانگ عاشقانه توست
در مصراع اول تکرار مصوت « ــُـ » و
صامت « ب »
- لینک منبع
تاریخ: جمعه , 14 مهر 1402 (19:02)
- گزارش تخلف مطلب