مصدر اسم مصدر (حاصل مصدر)

مصدر :  به این صورت ساخته می شود :

ریشه ی فعل + ن    گفتن - خوردن و ....

اسم مصدر ( حاصل مصدر ) :

در زبان فارسی علاوه بر مصدر اسمهائی وجود دارند که اگر چه نشانه های مصدری ندارند ، اما حاصل معنی و مفهوم مصدر را می رسانند .

مانند : دانش : دانستن     ستایش : ستودن      دیدار : دیدن

به این گونه واژه ها اسم مصدر یا حاصل مصدر می گوئیم .

معروفترین اقسام ونشانه های اسم مصدر ( حاصل مصدر ) 

1 -  _ ش  در آخر بن مضارع

کاهش  ،  خواهش  ،  کوشش ،  آموزش ،  نکوهش  ، بینش ،

2 -   _ شت در آخر بن مضارع

برشت  ،  کنشت  ،   خورشت 

3 -  ار در آخر بن ماضی

رفتار  ،  نوشتار  ،  گفتار  ، کردار

4-   ه   بیان حرکت در آخر بن مضارع

خنده    ، گریه   ، مویه   ، اندیشه  

5 -  ی  در آخر صفت و گاهی اسم و بعضی وقتها در کلمات دیگر

دوری ،   نزدیکی   ، بزرگی   ، روشنی ،   استادی   ، پدری  

وقتی کلمه به هاب بیان حرکت ختم شود به جای ی به آخر آن ، گی اضافه می شود .

تشنه   که می شود تشنگی  /   راننده که می شود رانندگی

6 – ان در آخر بن مضارع برخی از فعلهای مرکب و بعضی وفتها در آخر فعل ساده

گذران   ،   راه بندان  ،  شیرینی خوران   ،   آشتی کنان

راه  + بند + ان = راه بندان

گذر + ان = گذران

7 -  یت  ( با تشدید روی   ی ) در آخر بعضی از اسم ها و صفت های عربی

عربیت ،   انسانیت   ، قابلیت ،  آدمیت ،  ضدیت

و همچنین در کلمات غیر عربی که در فارسی مصطلح هستند مانند :

برتریت ، خوبیت ، خواهانیت ، منیت

8 – بن ماضی فعل به تنهائی یا همراه کلمه ای بیاید :

رفت و آمد ، عقب گرد  ، نشست و برخاست ، ساخت

9 – بن مضارع یک فعل با دو فعل جداگانه :

پندار ، ورانداز ، جنب و جوش ، کشاکش

10 – بن ماضی یک فعل با بن مضارع همان فعل یا فعلی دیگر :

جست و جو : جستجو        گفتگو : گفت و گو  

 دوخت و دوز   رفت و روب

11 – بن ماضی یا مضارع فعل به اضافه پسوند ان :

ساختمان ، زایمان ( بخش فعل بن ماضی – بن مضارع )

12 – از تکرار ساخت امر یک فعل یا ترکیب ساخت امر دو فعل جداگانه :

بزن بزن ،   بزن بکوب ،   بگیر ببند ،   بکش بکش ،  

 بخور بخور ،   بده بستان