اسم نکره و اسم معرفه

اسم نکره و اسم معرفه و انواع آن (عربی 11)

نکره اسمی که بر شخص و شیء شناخته شده دلالت نکند. مثل   رجلٌ -  کتابٍ

تذکر: تنوینی که بر سر اسامی عام می اید نشانه نکره است.   مدرسه ً- قلمٌ

انواع معارف (اسمهای معرفه): معرفه ها به 6 دسته تقسیم می شود عبارتند از:

معارف شش بود مضمر، اضافه         علم، ذواللام، موصول و اشاره 

1- معرفه به علم: اسامی خاص انسانها، شهرها، کشور ها، استانها، قاره ها، کوهها، رودها، کتب آسمانی وهر مورد خاص معرفه (عَلَم)هستند.محمد- جاجرم – ایران – القران – البرز 

دقت کنید: معرفه یا نکره بودن اسمهایی مانند «حمید، مجید ، علی، محسن و.......» که می توانند بعنوان  صفت برای یک اسم نکره واقع شوند را باید در جمله تشخیص داد. 

جاء محسن (محسن در اینجا معرفه(علم)است /

احدث رجلٌ محسنٌ مسجداً(در این جمله «محسن» نکره است:صفت برای  اسم نکره ی«رجل»

2- معرفه (ضمیر): تمامی ضمائر (چه منفصل چه متصل) معرفه هستند. ضمایر به دو دسته کلی تقسیم می شوند 1- منفصل (جدا)2-متصل (پیوسته)

1- ضمایر منفصل: به ضمایری گفته می شود گه در جمله به تنهایی ومستقل بکارمی روند و خود به دو دسته تقسیم می شوند

الف- منفصل مرفوع –مانند (هو –هما-هم-هی -...)این ضمایر در جمله معمولا ً نقش  مبتدا را دارند چون مبتدا پیوسته مرفوع است به همین دلیل به این ضمایر منفصل مرفوع گفته می شود.

تذکر: ضمایر منفصل مرفوع اگر مر جع آن غیر عاقل باشد بصورت اسم اشاره این وآن ترجمه می شود.   

ب- منفصل منصوب: عبارتند از: (ایّاه – ایّاهما- ایّاهم-و.....) این ضمایر در جمله معمولا نقش مفعول را دارد وچون مفعول پیوسته منصوب است به همین دلیل به این ضمایر منفصل منصوب گفته می شود. ایّاک نعبد 

2- ضمایر متصل: به ضمایری گفته می شود که در جمله به کلمات دیگری چسبیده باشد وبردو دسته تقسیم می شود

وبردو دسته تقسیم می شود

الف- متصل مرفوع: به ضمایری گفته می شود که به آخر فعل ماضی،امر، فعل مضارع (قبل از ن مثنی و جمع) متصل هستند دقت شود در دو صیغه جمع مونث (یکتبنَ و تکتبنَ) خود «ن» ضمیر است

دقت شود ضمایر متصل مرفوعی در کنکور بعنوان معرفه، شناخته و شمرده نمی شوند.

عبارتند از(ا  و ن       / ی          / -تَ- تما- تم-تِ-تما –تنّ ت- نا) 

ماضی- مضارع – امر /   مضارع –امر/            مخصوص ماضی

کتبا   کتبوا ...

تذکر:این ضمایر هرگاه به فعل معلوم متصل شوند نقش فاعل را دارند واگر به فعل مجهول متصل شوند نقش نائب فاعل را دارند واگر به افعال ناقصه متصل شوند نقش اسم فعل ناقصه را دارند  چون فاعل ونائب فاعل و اسم افعال ناقصه  پیوسته مرفوع هستند به همین دلیل به این ضمایر متصل مرفوع گفته می شود. کتبتم الدرس (تم) فاعل ومرفوع    ضُربنا   (نا) نائب فاعل    کنتم مومنین  (تم) اسم فعل ناقصه 

ب- متصل منصوب ومجرور(متصل به هر سه قسم کلمه) عبارتند از (ه- هما- هم- ها – هما..) این ضمایر به هر سه قسم کلمه(اسم- فعل –حرف)  متصل می شود اگر به فعل متصل شوند نقش مفعول را دارند واگر به اسم  متصل شوند نقش مضاف الیه را دارند ومجرور هسند و اگر به حرف جر متصل شوند مجرور به حرف جر هستند واگر به حرف مشبهه متصل شوند نقش اسم حرف مشبهه ومنصوب هستند .

مثال: کتبه سعید  انّهم غالبون  السلام علیکم    هذا کتابک

3-معرفه به موصول: تمامی موصولات معرفه هست

اسم موصول: اسمی است که قسمتی از جمله را به قسمت دیگر وصل می کند وبر دو قسمت تقسیم می شود

الف – موصول خاص: 

الّذی(مفرد مذکر) کسی که، که

اللذان- اللذین(مثنی مذکر) کسانی که، که

الذین (جمع مذکر) کسانی که،که

التی (مفردمونث)کسی که، که

اللتان – اللتین(مثنای مونث) کسانی که، که 

اللاتی(جمع مونث) کسانی که،که

ب- موصول عام (مشترک)عبارتنداز:

مَن (کسی که، کسانی که)

ما (آن  چیزی که، آن چیز هایی که،آنچه)

من   (کسی که- کسانی که) ما  (آن چیزی که، آن چیزهایی که) 

نکته: موصول خاص به این دلیل مو صول خا ص نامیده می شود که برای مفرد – مثنی – وجمع وهمچنین برای مذکر ومؤنث با لفظ مخصوصی بکار می رود.اما موصول عام برای برای مفردومثنی وجمع ومذکر ومونث بصورت یکسان بکار می رود.اما من برای عاقل(انسان) و ما برای غیر عاقل(حیوان واشیاء)بکار میرود.

صله موصول:جمله یا شبه جمله (جارومجرور یا ظرف)که بعد از اسم موصول می آیند ومعنای آنرا کامل می کند صله نام دارد  مثال:نجح التلمیذ الذی یقرأ الدرس

نکته: موصول خاص در وسط جمله(بعد از اسم ال دار) بمعنای که می باشد

4- معرفه به اسم اشاره:تمامی اسمهای اشاره معرفه اند

هذا(این) مفرد مذکر

هذان – هذین(اینها)مثنای مذکر

هؤلاء(اینها) جمع مذکر و مونث

هذه(این)مفرد مونث

هاتان  هاتین(اینها)مثنای مونث

هؤلاء(اینها)     

ذلک(آن)    مفرد مذکر     

اولئک(آنها)جمع مذکر و مونث

تلک (آن)مفرد مونث

اؤلئک(انها) جمع مذکر و مونث

تذکر 1- هؤلاء واولئک برای مذکر ومونث یکسان بکار می رود  هؤلاء النساء    هولاء الرجال 

تذکر 2- هرگاه بعد از اسم اشاره اسم ال دار بیاید اسم اشاره بصورت مفرد ترجمه می شود.  هولاءالتلامیذ محترمون  این دانش آموزان محترم هستند.     اما اگر بعد از آن اسم   ال  دار نیاید، اسم اشاره طبق صیغه خودش ترجمه می شود.مثل: هؤلاء تلامیذ      اینها دانش آموزانند

تذکر 3- هنا  وهناک  (اسم اشاره به مکان می باشند)اولی برای مکان  نزدیک ودومی برای مکان دور بکار می رود.

تذکر 4- هنا وهناک اگر در نقش خبر باشد بمعنای (وجود دارد) می باشد.                                                         هناک اسئله                سؤلاتی وجود دارد.

تذکر 5- برای جمع های غیر عاقل اسم اشاره بصورت مفرد مؤنث بکار می رود.  تلک الکتب مفیده     

5-   معرفه به ذو اللام (معرفه به ال): هر اسم نکره ای که   ال  بگیرد   معرفه  ال  گفته می شود.مسجدٌ / المسجد  تذکر: تنوینی  که بر اسامی علم می آید نشانه نکره نیست.مثل   علی ٌ و همچنین حرف  ال  که بر سر اسم های علم می آید  نشانه معرفه بودن  آن نیست   مثل القرآن  الحسین   معرفه به علم

6- معرفه به اضافه: هرگاه اسم نکره ای به یکی از 5 معرفه فوق اضافه شود،آن اسم نکره نیز معرفه می گردد. که به آن معرفه به اضافه گویند    مثال تلمیذ المدرسه ِ

تذکر 1- اسم مضاف به  معرفه،معرفه است  واسم مضاف به نکره،نکره است.کتاب علیٍ ٍ(کتاب   معرفه به اضافه)    کتاب معلم  ٍ (کتاب نکره می باشد)  سیدا شباب اهل الجنه(همه کلمات معرفه می باشند) 

تذکر 2- معرفه ونکره مخصوص اسم هستند  پس بنا براین فعلها وحروف جزء معرفه ونکره به حساب نمی آیند.

تذکر3- اگر اسمی جزء شش معرفه فوق نباشد نکره است.هر چند تنوین نداشته باشد. مثل اسامی شرط  واستفهام     (کیف – این – من- و...)

تذکر 4- اسم های جمع مذکر سالم و اسم مثنی،اگر ال نگیرد و مضاف معرفه واقع نشوند،نکره هستند

متال: معلمون              / معلمان            /   مسلمین  نکره هستند

نکره:  اسمی که بر شخص وشیء شناخته شده دلالت نکند. مثل   رجلٌ -  کتابٍ

هر اسمی که جزء 6 گروه معارف  نباشد نکره است – خواه تنوین داشته باشد یا نداشته باشد.

نکته:

در ترجمه اسم های نکره معمولاً از «ی و یک» استفاده می کنیم.

قراتُ مقاله فی مجلّه: مقاله ای را در یک مجلّه خواندم.

تذکر: تنوینی که بر سر اسامی عام می اید نشانه نکره است.  مدرسه ً- قلمٌ