فارسی هشتم درس 6 آداب نیکان

 

درس 6 : آداب نیکان   

                         

بند 1 :

 

مریدان از پی او می‌رفتند :

شاگردانش به دنبال او می‌رفتند .

 

از احوال بهلول پرسید :

درباره‌ی وضعیت بهلول پرسید .

 

 

او را طلب کنید که مرا با او کار است :

او را پیدا کنید ، زیرا من با او کار دارم .

که : زیرا ( تعلیل )

 

 

تو را با او چه کار ؟

کارِ تو با او چه ( است )

 

 

تویی شیخ بغداد که مردم را ارشاد می‌کنی :

تو عالم دینی بغدادی که مردم را هدایت می‌کنی .

 

 

باری ، طعام خوردن خود می‌دانی ؟

دست‌کم ، آداب غذا خوردن خود را می‌دانی ؟

 

 

از پیش خود می‌خورم :

از غذایی که جلوی خودم هست ، می‌خورم .

 

 

تو می‌خواهی مرشد خلق باشی :

تو می‌خواهی راهنمای مردم باشی .

 

بند 2 :

مرا با او کار است :

من با او کار دارم .

 

 

به قدر می‌گویم :

به اندازه حرف می‌زنم .

 

 

به قدر فهم مستمعان می‌گویم :

به اندازه ی درک و فهم شنوندگان سخن می‌گویم .

 

 

چه جای طعام که سخن گفتن خود هم نمی‌دانی :

جایی برای صحبت کردن درباره‌ی غذا خوردن نیست ، زیرا آداب سخن گفتن را هم نمی دانی .

که : زیرا ( که تعلیل )

 

 

بند 3 :

 

تو از بهر خدا مرا بیاموز :

تو به خاطر خدا به من یاد بده .

را : حرف اضافه ، به معنای « به »

 

 

تو دعوی دانایی می کردی :

تو ادعای دانایی می کردی .

 

 

 

به نادانی خود معترف شدی :

به نادانی خود اعتراف کردی .

 

 

تو را بیاموزم .

به تو یاد می دهم .

را : حرف اضافه ، به معنای « به »

 

 

لقمه‌ی حلال باید :

لقمه‌ی حلال لازم است .

باید ، از مصدر بایستن است .

 

 

اگر لقمه‌ی حرام را صد از این آداب به جا بیاوری :

اگر با لقمه‌ی حرام صدها مورد مانند این آداب را انجام دهی .

 

 

سبب تاریکی دل شود :

باعث گمراهی می‌شود .

تاریکی دل : کنایه از گمراهی

 

 

ذکر حق : یاد کردن پروردگار

 

 

قسمت دوم درس : انسان ، فن‌آوری ، اخلاق

بند 3 :

اخلاق ج خُلق  

 

آداب ج ادب

 

افراد ج فرد

 

برخورد : کنایه از دیدار ، طرز رفتار

 

پایبند : کنایه از مقید بودن ، علاقه‌مندی

 

بند 6 :

 

مظاهر ج مظهر

 

اینترنت پنجره ای است رو به جهان بیرون :

تشبیه ،

رکن اول : اینترنت

رکن دوم : پنجره

رکن سوم : رو به جهان بودن

 

بند 8 :

 

فضایل ج فضیلت  

 

حقوق ج حق

 

 

 

واژه نامه :

معیار :                حرمت :

پاس داشتن :         حصار :

جلوه :                 جمال :

فضایل :              ارشاد کردن :

مرشد :               مستمع :

آداب :                دعوی کردن :

معترف :             بغض :

استعداد :            چرتکه :

چاپار :               پیک :

اسطرلاب :          هنجار :

حریم :

 

 

 

13 – در ترکیب های زیر ، هسته را مشخص کنید .

 

کوچک‌ترین بخش اجتماع

 

 

هر سمت                         

 

 

آداب خواب

 

 

این بنده‌ی ضعیف پروردگار

 

 

هر خانواده                        

 

دستاوردهای علمی

 

 

دشمنان این ملت       

 

        

آن اعتقادات              

 

 

بوی ناخوش آن

 

 

زندگی گذشته‌ی خود

 

 

آن‌جا

 

 

حالا

پاسخ‌های

خود را

مرور

کنید :

 

کوچک‌ترین بخش اجتماع : بخش

 

هر سمت : سمت                        

 

آدابِ خواب : آداب

 

این بنده‌ی ضعیف پروردگار : بنده

 

هر خانواده : خانواده

 

دستاوردهای علمی : دستاورد

 

دشمنان این ملت : دشمن

 

آن اعتقادات : اعتقاد

 

بوی ناخوش آن : بو

 

زندگی گذشته‌ی خود : زندگی

 

آن‌جا : جا

 

 

 

هر جمله از گروه‌های مختلفی تشکیل شده است و هر گروه ، نقش خاصی به عهده دارد ؛

 

مادربزرگ فرزانه و فرزاد ، هر سال ، به آنها لباس سپید زیبایی هدیه می دهد .

گروه های این جمله ، عبارتند از :

 

مادربزرگ فرزانه : گروه نهادی

 

و : حرف عطف

 

فرزاد : معطوف  

 

هر سال : گروه قیدی  

 

به آنها : گروه متممی

 

لباس سپید زیبایی : گروه مفعولی

 

هدیه : گروه مفعولی

 

می‌دهد : گروه فعلی

 

هر گروه اسمی ، یک هسته دارد و ممکن است چند وابسته هم داشته باشد .

 

راه‌های تشخیص هسته :

1 – اگر در گروه اسمی ، کسره‌ی اضافه وجود داشته باشد ، معمولا اولین واژه‌ی کسره دار ، هسته است .

مانند :

پنجره‌هایِ بسته‌یِ کلاسِ ما : پنجره ، هسته است .

هر دو پنجره‌یِ بسته‌یِ کلاسِ ما : پنجره ، هسته است .

 

2 - اگر در گروه اسمی ، کسره ی اضافه وجود نداشته باشد ، معمولا آخرین واژه ، هسته است .

مانند :

هر دو پنجره : پنجره ، هسته است .

همین یک کتاب‌خانه : کتاب‌خانه ، هسته است .

همه‌ی این چرخ‌ها : چرخ ، هسته است .

 

در جمله‌های زیر ، نقش گروه‌های اسمی را بنویسید و هسته‌ی هر گروه اسمی را مشخص کنید .

 

درختِ کاجِ حیاطِ مادربزرگِ من ، سرسبز و شاداب است .

 

پدربزرگ ، منتظرِ فصلِ برداشتِ محصولاتِ زراعیِ خود  است .

 

دانش آموزان خوب کلاس چهارم ، هر پنچ کلاس را تمیز کردند .

 

فریبا ، هر پنج کلاس طبقه ی بالا را به دنبال زهرا گشت .

 

دستاوردهای جدید علمی ، چگونگی زیست انسان را دگرگون می سازد .

 

خانواده ، کوچک ترین بخش اجتماع است .

 

اخلاق رایانه ای ، بیانگر پایبندی ما به اخلاق فردی و رعایت حقوق دیگران است .

 

اینترنت ، از مظاهر آفرینش گری انسان است .

 

 

 

حالا

پاسخ‌های

خود را

مرور

کنید :

 

درختِ کاجِ حیاطِ مادربزرگِ من ، سرسبز و شاداب است .

درختِ کاجِ حیاطِ مادربزرگِ من : گروه نهادی

درخت : هسته‌ی گروه اسمی

 

سرسبز : گروه مسندی ، هسته‌ی گروه اسمی

و : حرف عطف

 شاداب : معطوف

است : گروه فعلی

 

 

پدربزرگ ، منتظرِ فصلِ برداشتِ محصولاتِ زراعیِ خود  است .

پدربزرگ : گروه نهادی ، هسته

 

منتظرِ فصلِ برداشتِ محصولاتِ زراعیِ خود : گروه مسندی

منتظر : هسته‌ی گروه اسمی

 

است : گروه فعلی

 

 

دانش‌آموزان خوب کلاس چهارم ، هر پنچ کلاس را تمیز کردند .

دانش‌آموزان خوب کلاس چهارم : گروه نهادی

دانش‌آموزان : هسته‌ی گروه اسمی

 

هر پنچ کلاس را : گروه مفعولی

کلاس : هسته‌ی گروه اسمی

 

تمیز : گروه مسندی ، هسته

کردند : گروه فعلی  

 

 

فریبا ، هر پنج کلاس طبقه‌ی بالا را به دنبال زهرا گشت .

فریبا : گروه نهادی ، هسته

 

هر پنج کلاسِ طبقه‌یِ بالا را : گروه مفعولی

کلاس : هسته‌ی گروه اسمی

 

به دنبالِ زهرا : گروه متممی

دنبال : هسته‌ی گروه اسمی

 

گشت : گروه فعلی ، فعل خاص

 

 

دستاوردهای جدید علمی ، چگونگی زیست انسان را دگرگون می سازد .

دستاوردهای جدید علمی : گروه نهادی

دستاورد :  هسته‌ی گروه اسمی

 

چگونگی زیست انسان را : گروه مفعولی

چگونگی : هسته‌ی گروه اسمی

 

دگرگون : گروه مسندی ، هسته

می‌سازد : گروه فعلی

 

 

خانواده ، کوچک ترین بخش اجتماع است .

خانواده : گروه نهادی ، هسته

  

کوچک ترین بخش اجتماع : گروه مسندی

بخش : هسته‌ی گروه اسمی

 

است : گروه فعلی

 

 

اخلاق رایانه ای ، بیانگر پایبندی ما به اخلاق فردی و رعایت حقوق دیگران است .

اخلاق رایانه ای : گروه نهادی  

اخلاق : هسته‌ی گروه اسمی

 

بیانگرِ پایبندیِ ما : گروه مسندی

بیانگر : هسته‌ی گروه اسمی

 

به اخلاقِ فردی : گروه متممی

اخلاق : هسته‌ی گروه اسمی

 

و : حرف عطف

رعایتِ حقوقِ دیگران : معطوف

رعایت : هسته‌ی گروه اسمی

 

است :  گروه فعلی

 

 

اینترنت ، از مظاهر آفرینش‌گری انسان است .

اینترنت : گروه نهادی ، هسته

 

از مظاهرِ آفرینش‌گریِ انسان : گروه متممی

مظاهر : هسته‌ی گروه اسمی

 

است : گروه فعلی

 

 

یادآوری پایانی :

هر جمله ، از چند گروه اسمی و یک گروه فعلی تشکیل شده است .

هر گروه اسمی ، یک هسته دارد .

هر هسته ، می‌تواند چندین وابسته داشته باشد .