فارسی هفتم درس 5 قلب کوچکم را به چه کسی بدهم؟

قلب کوچکم را به چه کسی بدهم ؟

من قلب کوچولویی دارم ؛ خیلی کوچولو ؛ خیلی خیلی کوچولو .

سه جمله

آرایه ادبی :

تکرار خیلی

تکرار کوچولو

قلب آدم نباید خالی بماند . اگر خالی بماند ، مثل یک گلدان خالی ،

زشت است و آدم را اذیت می کند .

آرایه ادبی :

 قلب را به گلدان تشبیه کرده است .

تکرار خالی

دلم می خواهد تمام تمام این قلب کوچولو را مثل یک خانه ی قشنگ

کوچولو ، به کسی بدهم که خیلی خیلی دوستش دارم ... یا ...

نمی دانم ... کسی که خیلی خوب است ؛

آرایه ادبی :

تکرار کوچولو

تکرار تمام

شبیه : قلب کوچولو را به خانه تشبیه کرده است .

قلب مهمان خانه نیست که آدم ها بیایند ، دوسه ساعت یا دو سه

روز توی آن بمانندو بعد بروند . قلب ، لانه ی گنجشک نیست که

بهار ساخته شود و در پاییز ، باد آن را

با خودش ببرد ...

آرایه ی ادبی :

تکرار دو سه

   قلب  ≠  مهمان خانه                                    بهار   ≠  پاییز

    قلب ≠ لانه ی گنجشک                                بمانند  ≠  بروند

جای آدم های خیلی خیلی خوب است – برای همیشه –
 آرایه ی ادبی : 

تکرار خیلی

دلیل کاربرد  - ... – توضیحات فرعی یا تکمیلی را درباره ی جمله بین

                            دو خط تیره قرار می دهند . 

تمام قلبم را ، تمام تمامش را بدهم به مادرم ؛

آرایه ی ادبی :

تکرار تمام

باید عقلم می‌رسید و قلبم را می دادم به هر دو تاشان .

منظور از « هردو تاشان » پدر و مادر است . 

اما وقتی نگاه کردم خدا جان ، خدا جان !

دلیل کاربرد علامت تعجب !  جمله ی عاطفی است .

خوب ... بعدش نوبت کی ها بود ؟

دو جمله

بله ، درست است .

دو جمله

این عموی پدرم خیلی خیلی خیلی پول‌‌دار است .

آرایه ی ادبی :

تکرار خیلی

ببرم توی قلبم و یک گوشه بهش جا بدهم .

بهش = به + ش

دو جمله

یک شب به یاد آن روزها و شب های خیلی سخت آن جنگ افتادم ...همه ی آن هایی

که جنگیدند و دشمن را از خاک ما ، از سرزمین ما ، و از خانه ی ما انداختند بیرون ...

آرایه ی ادبی :

شب  ≠  روز

مراعات نظیر  جنگیدند و دشمن و خاک و سرزمین و جنگ

سرباز خانه داشت ، کوچه و محله و خیابان و مسجد داشت و ...

 آرایه ی ادبی :

مراعات نظیر خیابان و کوچه و محله

دانش های زبانی و ادبی  :

گاه جمله تنها با یک نهاد و یک فعل کامل می شود .

اما گاهی جمله علاوه بر نهاد و فعل نیاز به واژه های دیگری هم دارد .

به ترکیب بندی ساختمان جمله های زیر توجه کنید .

ساختمان جمله :    1 - نهاد + فعل خاص

                            2 - نهاد + مفعول + فعل خاص

پروانه می خندد .

 نهاد     فعل

چه کسی می خندد ؟ پروانه   ( نهاد )

سمیرا افتاد .

 نهاد   فعل

 چه کسی افتاد ؟ سمیرا  ( نهاد )

این جمله ها تنها با یک نهاد و فعل خاص کامل شده اند .

به جمله های زیر توجه کنید .

پروانه پریسا را دید  .

 نهاد   مفعول    فعل

چه کسی دید ؟ پروانه  ( نهاد )

چه کسی را دید ؟ پریسا  ( مفعول  ) 

این جمله علاوه بر نهاد و فعل ، به مفعول هم نیاز دارد .

همان طور که می بینید ، مفعول را با پرسش « چه کسی را یا

چه چیزی را » + فعل ، مشخص می کنیم . مفعول معمولاً با

حرف نشانه ی مفعولی ، یعنی « را » به کار می رود . گاه در

جمله ، حرف نشانه ی مفعولی حذف می شود ؛ اما این

جمله ها همچنان قابلیت پذیرفتن « را » یعنی حرف نشانه ی

مفعولی را دارند .

مادرم ظرف ها را می شوید .

 نهاد   مفعول   حرف نشانه ی مفعولی  

چه کسی می شوید ؟ مادرم   ( نهاد )

چه چیزی را می شوید ؟ ظرف ها را ( مفعول  ) 

 حالا در جمله ی زیر ، نقش واژه های مشخص شده را بنویسید .

نازنین تلویزیون تماشا می کند .

منظور از تکرار ( یکی از انواع آرایه ی ادبی ) چیست ؟

گاه نویسنده و شاعر در نوشته ی خود از واژه های تکراری استفاده

می کند ، به طوری که این تکرار ، باعث زیباتر شدن نوشته می شود .

البته این تکرار را نباید با تکرارهای خسته کننده اشتباه گرفت .