بررسی توان تحصیلی و هوش دانش آموزان در یادگیری

بالا بودن هوش و یادگیری کودکان و موفقیت تحصیلی و علمی دانش آموزان یکی از آرزوهای والدین است اما برای رسیدن به این اهداف، شرایط آن باید در منزل فراهیم شود.
اگر می خواهیم دانش آموزان در تحصیل موفق باشند باید از توان تحصیلی و هوش آنان، شناخت کافی پیدا کنیم.
کودک باهوش، فراگیری سریع دارد، به جزئیات می پردازد و ارتباط منطقی با مسایل دارد.
دوران 5 تا 7 سالگی، دوره واژه یابی کودکان است، کودکان در این سن روی واژه ها، کنکاش می کنند، سووال کردن آنان نشانه فعال شدن ذهن است.
همچنین بین ادب و هوش، رابطه معناداری وجود دارد. شاخص های "خود نظم ده" و "خوب بودن درس" از نشانه های هوش است اما اطلاعات والدین از هوش دانش آموزان باید بیش از این موارد باشد. بسیاری از والدین درباره هوش والدین، عجولانه و بد قضاوت می کنند که این قضاوت ها در روحیه دانش آموزان تاثیر منفی دارد.
آمار نشان می دهد که اگر یک زن، یک کلمه را بشنود، 12 ساعت روی آن تفکر می کند بنابراین قضاوت های بد به ویژه در دانش آموزان دختر تاثیر منفی بسیاری دارد. کاربرد کلمات درباره زنان باید با احتیاط باشد.
"دانش آموز باهوش فردی است که اگر معلم چیزی بگوید همانجا یاد می گیرد" این گفته خطرناک است اما درعین حال صحیح هم هست. حدود 5 درصد دانش آموزان دنیا هوش شنوایی بالایی دارند. آنان افرادی هستند که سر کلاس درس را سریع یاد می گیرند و زود دست بلند می کنند. دریافت، یادآوری، باز آوری، ترکیب و تحلیل اینگونه دانش آموزان سریع است. اما تکلیف 95 درصد دیگر دانش آموزان چه می شود؟
11 نوع هوش داریم؛ اگر دانش آموزی گفت که سرکلاس از درس چیزی نمی فهمد اما با مرور در خانه، درس را یاد می گیرد این سخن دانش آموز این پیام را می دهد که ویژگی ذهنی برخی دانش آموزان به گونه ای است که برای رسیدن به یادگیری مطلوب به زمان بیشتری نیاز دارد. نباید برای دیریادگرفتن درس، دانش آموزان را تنبیه کنیم بلکه باید به دنبال راهکار باشیم.
کلاس های تقویتی و جبرانی برای دانش آموزانی است که درس را سرکلاس یا با مرور در خانه یاد نمی گیرند. اگر درباره نحوه یادگیری دانش آموزان، شناخت داشته باشیم دیگر به آنان برچسب نمی زنیم. ذهن دانش آموزان به زمان یادگیری، حساسیت دارد.
با توجه به اینکه ویژگی های ذهنی و روانی دانش آموزان در یک کلاس متفاوت است، ممکن است برخی دانش آموزان یک درس را همان لحظه یاد نگیرند و به زمان بیشتری نیاز داشته باشند و این یک امر طبیعی است. هوش کودکان با یکدیگر تفاوت دارد.
25 درصد میزان هوش یک دانش آموز به عوامل محیطی، 25 درصد به عوامل ژنتیکی و 50 درصد دیگر به عوامل شناختی مرتبط است.
عوامل شناختی مانند خودپنداری فرد از خود، هوش عاطفی، هیجان، نگرش مثبت درباره خود و خلقت و نوع تفسیر از حوادث در میزان یادگیری دانش آموزان تاثیر دارد.
افرادی که راحت تر عشق می ورزند، هوش بیشتری دارند؛ حسادت و بدبینی در هوش تاثیر منفی دارند. اینکه کودک خود را چگونه آدمی می داند در هوش او تاثیر دارد. حتی اگر دانش آموزی از نظر ژنتیکی مستعد و باهوش باشد اگر خود را آدم دست و پا چلفتی بداند، همان 25 درصد هوش ژنتیکی او نیز ضایع خواهد شد. همچنین اگر دانش آموزی با احساس بد –مثلا هنگام مشاجره والدین- به سر کلاس برود، لیمبیک مغز او که مسوول هوش عاطفی است تحت تاثیر قرار می گیرد و حافظه، تعادل و تمرکز او را به هم می زند.
یک تعریف هوش عبارت است از توانایی حل مساله و برخورد جدی و نتیجه بخش با محیط بنابراین کودکانی که می توانند مسایل خودشان را خودشان حل کنند باهوش هستند.
هوش IQ 100 به معنای هوش متوسط است که 70 درصد دانش آموزان دنیا هوش متوسط دارند، اگر فردی هوش متوسط داشته باشد می تواند به هر مقام علمی برسد.
افراد دارای هوش IQ 120، باهوش تر هستند، بالاتر از هوش IQ 130 تیز هوش هستند و هوش IQ 150 نیز به معنای نابغه بودن است و یک تا دودرصد جمعیت دنیا نابغه هستند.
کودکان دارای هوش IQ +80 کودکان مرزی و دیرآموز هستند که یاددادن درس به آنان مشکل است. کودکان دارای هوش IQ 70 - عقب مانده های خفیف هستند و مشکل دارند و کودکان دارای هوش IQ 50 – عقب مانده های شدید هستند که سندرم داون –منگولسیم- در آنان مشاهده می شود، صورت ورم کرده دارند، در تغذیه و کنترل آب دهان مشکل دارند. کودکان دارای هوش IQ 25 – عقب مانده های عمیق هستند.
به هرحال باید از هوش کودکان مراقبت کرد تا به آنان آسیب وارد نشود. زمانی می توانیم مراقبت کنیم که آگاهانه و علمی با آنان برخورد کنیم.
بهترین تعریف هوش از زبان ژان پیاژه عبارت است از توانایی سازگاری فرد با محیط و کنار آمدن با آن، بین سازگاری و سازش تفاوت است، سازش نشانه ضعف و سازگاری نشانه توانایی است.سازگاری به معنای تسلیم نیست بلکه یعنی آنکه به هیچ کس آسیب وارد نشود.
یکی از روانشناسان می گوید هر دانش آموزی که بتواند دو نمره 17 بگیرد، باهوش است، پس نمره متوسط افراد باهوش 17 است. اگر واقعا مشکل داشت یک بار هم نمی توانست 17 بگیرد.
نباید دانش آموزان را با فرد دیگری مقایسه کرد. از طریق مقایسه خیلی آسیب می زنیم. اگر مقایسه ها روند بیمارگونه یابد کودک احساس بی کفایتی، درماندگی روانی و احساس گناه می کند. عاطفه مادری را با نمره کودک مخلوط نکنید. مثلا برخی مادران به کودکان می گویند چون 20 نگرفتی دیگر به من مامان نگو. اولا کودکان از طریق ارتباط مغناطیسی با مردمک چشمان مادر می فهمند مادرشان دروغ می گوید و دوما اگر کودک این گفته را باور کند دچار اضطراب شدید، شب ادراری و عوارض دیگر مانند دل درد می شود.
کودکان ما را زیر ذره بین دارند و از ما عکسبرداری می کنند.
اگر والدین می خواهند در رابطه با رفتار و درس کودکان حرفی بزنند حتما باید از قبل با هم هماهنگ باشند. این خیلی مهم است. هماهنگی بین زن و شوهر در تربیت کودکان، آثار تربیتی کودک را بالا می برد و ناهماهنگی والدین، تربیت کودکان را متزلزل می کند.
راهکارها: در منزل برای تلاش تحصیلی فرزندان خود حرمت قائل شوید. در یک خانواده آگاه، فرهنگی و متعالی، نمره 16 به همان اندازه نمره 20 باید ارزش داشته باشد. هنگامی که توانایی و خوبی های افراد را بیان می کنیم ذهن برای خوبی های بعدی آماده تر می شود. می توان به دانش آموز اینچنین گفت: "فرزندم کم گرفتن مهم نیست بلکه چگونه جبران کردن مهم است"
آمار نشان می دهد آدم های موفق کارنامه های پر از 20 نداشته اند بلکه تلاش آنان ادامه داشته است.
هوش بالا را باید شناسایی کرد و به آن احترام گذاشت و هوش ضعیف دانش آموزان را نیز باید شناسایی کرد و از آن مراقبت کرد. احترام به هوش بالای دانش اموزان موجب افزایش اعتماد به نفس می شود. هوش ضعیف دانش آموزان نباید مسخره شود یا مورد توهین قرار گیرد.
اینکه والدین با هوش پایین و بالای فرزندان خود چگونه برخورد می کنند در یادگیری خیلی مهم است.
انواع دیگر هوش: هوش کلامی یعنی خوب صحبت کردن که در زنان قوی تر است. هوش کلامی زن، 7 برابر یک مرد است. "اگر مادر آگاه تربیت کنیم کل خانواده خوب تربیت می شود" این گفته یونیسف است.
هوش عملی در اقایان قوی تر است. این هوش فنی و حرفه ای است.

مطلب فوق برگرفته از سخنرانی دکتر حسین علیزاده (کارشناس نوجوان و خانواده و پژوهشگر)در یک نشست آموزشی است.