فارسی پایه نهم درس هفتم

فارسی نهم ، درس هفتم  

1-لغات درس : حکیم : خردمند                     فرزانه : خردمند و دانا              ژرف : عمیق

مشخصه : ویژگی           ظریف : دقیق             طعن : سرزنش                     لعن : لعنت

هجو : سرزنش کردن      رهنمود : پیشنهاد         احزان : جمع حُزن ، اندوه ها      شوریده : آشفته

سامان : آرام و قرار         مراد : آرزو ، هدف        هان: آگاه باش                       واقف : آگاه

فنا: نابودی                  بنیاد : اساس              بس : بسیار                          بعید : دور       

کان : مخفف که آن        کنج : گوشه               خلوت : تنهایی                      وِرد : ذکر و دعای زیر لب

معنای بیت ها :

بیت یک : یوسف گم شده به کنعان باز می گردد ، ناراحت نباش ، این سرای غم زده دوباره با صفا و شاد می شود .

بیت دو: ای دل اندوهگین نگران نباش ، حال و روزت خوب می شود و افکار پریشان و آشفته ات به سامان می شود .دل بد مکن :کنایه از ناامید نباش

بیت سه : روزگار اگر چند روز بر مراد ما نرفت ، دائماً حالت روزگار یکسان نیست ، ناراحت نباش // دور گردون : کنایه از روزگار // بر مراد نرفت : کنایه از مطابق میل نبود

بیت چهار : بیدار باش و نا امید نشو ؛ زیرا در پشت پردۀ تقدیر ، بازی هایی در جریان می باشد که ممکن است به سود تو باشد بنابرین جای غصه خوردن نیست .

بیت پنج : ای دل ، اگر فنا همچون سیلابی اساس هستی را نابود سازد ، تو غمگین و ناراحت نباش زیرا کشتی بان تو نوح می باشد و تو را از توفان نجات می دهد . آرایه ها : ای دل : تشخیص // بنیاد هستی برکند : کنایه از نابود کند // سیل فنا : تشبیه // اشاره به داستان نوح : تلمیح // نوح ، کشتیبان و توفان : مراعات نظیر

بیت شش: در بیابان اگر به شوق کعبه راه می روی ، اگر سختی های راه همچون خار مغیلان تو را اذیت کرد ناراحت نباش . // خار مغیلان : کنایه از سختی // سرزنش : کنایه از آزار و اذیت // سرزنش خار مغیلان : تشخیص

بیت هفت : گر چه منزل بسیار خطرناک و مقصد بسیار دور است ، هیچ راهی نیست که پایان نداشته باشد.

بیت هشت : ای حافظ، تا در گوشۀ عبادت و خلوت خود در شب هایی تیره و تاریک به ذکر پروردگار و خواندن قرآن سرگرم هستی غصه و غم به دل راه مده // کنج فقر : تشخیص // تار و تا : جناس

سؤالات درس :

الف ) معنی شعر :  1- غواص اگر اندیشه کند کام نهنگ     هرگز نکند درّ گرانمایه به چنگ

2-هان مشو نومید چون واقف نه ای از سر غیب         باشد اندر پرده بازی های پنهان غم مخور

3-هیچ راهی نیست کان را نیست پایان ، غم مخور

ب) معنی لغات  2- معنای لغات خواسته شده را بنویسید

الف- عزیز مصر به رغم برادران غیور   ز قعر چاه بر آمد به اوج ماه رسید

ب- هان مشو نومید چون واقف نه ای از سرّ غیب // فرزانه/ ژرف/ طعن/ طنز/ احزان / گردون/ هجو/ مغیلان / تخلص