واج صامت مصوت هجا

واج ، صامت ، مصوت ، هجا

به حروف و حرکات ، واج گفته می‌شود .

واج‌ها دو دسته هستند :

صامت و مصوت

صامت : همان حروف هستند .

23 صامت‌ ، در زبان فارسی عبارتند از :

( ء ، ع ) – ب – پ – ( ت ، ط ) – ( ث ، س ، ص ) – ج – چ – ( ح ، ه ) – خ – د – ( ذ ، ز ، ض ، ظ ) – ر - ژ – ش – غ ، ق – ف – ک – گ – ل – م – ن – و – ی

مصوت : 6 مصوت داریم .

حرکت‌های « ــَـــِـــُ  »

و

صداهای « ا ، ی ، و »

هجا : کلاس اول ابتدایی ، واژه‌ها را بخش می‌کردید . بخش‌ها ، همان هجا هستند .

واژه‌ی « نویسنده » از 4 هجا تشکیل شده است :

نـِ = صامت ن + مصوت ــِــ

ویـ = صامت و + مصوت ای

سَنـ = صامت س + مصوت ــَــ + صامت ن

ده = صامت د + مصوت ـــِــ

واج پایانی « ه » در هجای پایانی « نویسنده » ، صدادار است ؛ به همین دلیل مصوت است ، نه صامت . به این واج ، « های بیان حرکت » گفته می‌شود .

واژه‌ی « پنجه » از دو هجا تشکیل شده است :

پَن = صامت پ + مصوت ــَــ + صامت ن

جه = صامت ج + مصوت ــِــ

واج پایانی « ـه » در هجای پایانی « پنجه » ، صدادار است ؛ به همین دلیل مصوت است ، نه صامت .

واژه‌ی « کارگر » ، از دو هجا تشکیل شده است :

کار = صامت ک + مصوت ا + صامت ر

گـَــر = صامت گ + مصوت ــَــ + صامت ر

واژه‌ی « آماده » ، از 3 هجا تشکیل شده است :

آ = صامت ء + مصوت ا

ما = صامت م + مصوت ا

ده = صامت د + مصوت ــِــ

به هجای « آ » توجه کنید . هنگام تلفظ این هجا ، ابتدا دیواره‌های حنجره به هم برخورد می‌کند ، نتیجه‌ی این برخورد ، همان واج « ء » است ؛ سپس مصوت « آ » از گلو خارج می‌شود ؛ پس این هجا از :

« یک واج صامت » و « یک واج مصوت » تشکیل شده است .

واژه‌ی « اسب » ، از 1 هجا تشکیل شده است :

اسب = صامت ء + مصوت ــَــ + صامت س + صامت ب

به واج آغازین « اسب » توجه کنید . در ابتدای تلفظ این واژه ، ابتدا دیواره‌های حنجره به هم برخورد می‌کند ؛ نتیجه‌ی این برخورد ، همان واج « ء » است ؛ سپس مصوت « ــَــ » از گلو خارج می‌شود ؛ پس ابتدای این هجا از :

« یک واج صامت » و « یک واج مصوت » تشکیل شده است .

واژه‌ی « امید » ، از 2 هجا تشکیل شده است :

اُ = صامت ء + مصوت ــُــ

مید = صامت م + مصوت ی + صامت د

به هجای « اُ » توجه کنید . هنگام تلفظ این هجا ابتدا دیواره‌های حنجره به هم برخورد می‌کند ؛ نتیجه‌ی این برخورد ، همان واج « ء » است ؛ سپس مصوت « اُ » از گلو خارج می‌شود ؛ پس این هجا از :

« یک واج صامت » + « یک واج مصوت » تشکیل شده است .

واژه‌ی « ادامه » ، از 3 هجا تشکیل شده است :

اِ = صامت ء + مصوت ـــِــ

دا = صامت د + مصوت ا

مه = صامت م + مصوت ــِــ

به هجای « اِ » توجه کنید . هنگام تلفظ این هجا ابتدا دیواره‌های حنجره به هم برخورد می‌کند ؛ نتیجه‌ی این برخورد ، همان واج « ء » است ؛ سپس مصوت « اِ » از گلو خارج می‌شود ؛ پس این هجا از :

« یک واج صامت » + « یک واج مصوت » تشکیل شده است .

نکته : در همه‌ی واژه‌ها ، واج آغازین همه‌ی هجاها ، یک واج صامت است . اگر به واژه‌هایی که به عنوان مثال بیان شد ، توجه کنید ، متوجه این مطلب می‌شوید .

شهر : واج آغازین ، صامت ش

برد : واج آغازین ، صامت ب

کا : واج آغازین ، صامت ک

مه : واج آغازین ، صامت م

اژ : واج آغازین ، صامت ء

جـَهـ : واج آغازین ، صامت ج