بررسی بخش اول درس دوازدهم علوم پایه ششم (جنگل برای کیست؟)

زنجیره ی غذایی: به رابطه غذایی دو یا چند جاندار، زنجیره ی غذایی گویند. به عبارت دیگر، به رابطه غذایی یک تولیدکننده با یک یا چند مصرف کننده، زنجیره ی غذایی گویند.

زنجیره ی غذایی از دو یا چند حلقه ی به هم پیوسته پدید می آید.

حلقه ی اول یک زنجیره ی غذایی حتما باید یک "تولید کننده" باشد، یعنی موجودی که فتوسنتز می کند، قرار بگیرد. (همانند گیاهان یا جلبک ها و...)
حلقه ی دوم یک "گیاهخوار" است. (مصرف کننده ی اول)
حلقه ی سوم یک "گوشتخوار" است. (مصرف کننده دوم)
حلقه های چهارم و پس از آن همگی گوشتخوار هستند. (مصرف کننده های سوم و...)
در انتهای زنجیره ی غذایی می تواند موجودات تجزیه کننده وجود داشته باشد. مانند: باکتری ها و قارچ ها که باقی مانده ی اندام موجودات مُرده را تجزیه می کنند.
نکته: مهمترین جانداران، به ترتیب؛ گیاهان، باکتری ها، قارچها، گیاهخواران و در نهایت گوشتخواران می باشند. یعنی اینکه اگر قرار باشد از بین رفتن یک جانور آسیب بیشتری به محیط زیست برساند، ابتدا گیاهان، سپس تجزیه کنندگان و... هستند.

شبکه ی غذایی: به مجموعه ی چند زنجیره ی غذایی که با هم در ارتباط می باشند، شبکه ی غذایی می گویند.

تجزیه کنندگان: بزرگترین تجزیه کنندگان به ترتیب باکتری ها و قارچ ها هستند که در انتهای زنجیره های غذایی، آنها را تجزیه کرده و به خاک باز می گردانند، تا در رشد گیاهان موثر واقع شوند.

قارچ ها: قارچ ها را تجزیه کننده می نامند، زیرا بقایای موجودات زنده را تجزیه می کنند و سبب می شوند که مواد تشکیل دهنده ی آنها دوباره به طبیعت گردند. اغلب قارچ ها قادر نیستند مانند گیاهان با کمک مواد معدنی غذاسازی کنند. بنابراین با مواد آلی(موادی که توسط موجودات دیگر ساخته شده) غذای خود را می سازند.
قارچ ها در جنگل ها بسیار زیاد یافت می شوند. بر روی مواد غذایی مورد استفاده ی انسان که به شکل کپک ظاهر می گردند و همینطور روی ابزار و وسایل چوبی، پارچه، کاغذ و... که در معرض رطوبت و در تاریکی باشند.

باکتری ها: باکتری ها را تقریبا در هرجایی می توان یافت که زمینه ی حیات وجود داشته باشد. مانند بدن جانوران، گیاهان، خاک، غذا، آب، هوا و...

باکتری ها با تجزیه ی مواد آلی جانوران و گیاهان آنها را به مواد ساده و قابل استفاده برای تقویت خاک تبدیل می کنند.

توجه:

جایگاه قارچ ها و باکتری ها در زنجیره ی غذایی: قارچ ها و باکتری هایی که کار تجزیه ی جانوران را انجام می دهند، در زنجیره ی غذایی جایگاهی ندارند، ولی بر روی حلقه های زنجیره ی غذایی مؤثر هستند.